Ο ευκατάστατος ιερομόναχος Γεράσιμος (1763-1844), κτήτορας της μονής Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Καλαμάτα και ιδιοκτήτης δεκάδων εργαστηρίων επεξεργασίας μεταξιού ήταν ένας από τους ορκισμένους εχθρούς της Εθνεγερσίας. Ως ευσεβής Ρωμηός αποστρέφοταν την ηχηρή επαναφορά του ονόματος "Ελλην" που καλλιεργούσε στην Πελοπόννησο ο δις αφορισμένος Κολοκοτρώνης (είναι εμφανές το ειρωνικό και καταδικαστικό πνεύμα στο "αὕτη ἡ ἑλληνικὴ ἐπανάστασις") και προπαγάνδιζε με θεολογικά επιχειρήματα την υποταγή στους Οθωμανούς. Μετά την απελευθέρωση της Καλαμάτας από τους Έλληνες, εγκατέλειψε την πόλη μαζί με τις καλόγριές του "μὴ ὑποφέρων νὰ βλέπω τὴν ἐπανάστασιν ἐνεργουμένην", ενώ πριν την άλωση της Τριπολιτσάς συνεννοείται με τους Τούρκους για να ειρηνεύσουν με τους "Ρωμαίους". Ενδιαφέρον έχει, επίσης, ότι αποκαλούσε τον Παπαφλέσσα "ψευδόπαπα" και "κατοικητήριον του Διαβόλου" κατά τον ίδιο τρόπο που ο πολύς Παλαιών Πατρών Γερμανός τον αποκαλούσε "απατεώνα και εξωλέστατο". Στα χρόνια του Όθωνα, έρχεται σε συγκρούση μαζί του λόγω της πολιτικής του προς περιορισμό των μοναστηριών - από τα οποία είχε πλημμυρίσει ο ελλαδικός χώρος κατα την τουρκοκρατία αφαιμάζοντας τους υπόδουλους - και δηλώνει την επιθυμία του να φύγει από την Ελλάδα (Διαβατήριον νὰ μοί δοθῆ νὰ φύγω ἀπὸ τὸ κράτος τῆς Ἑλλάδος· τοσαύτην ἀγανάκτησιν εἶχεν ἡ ψυχή μου). Τελικά η αντιβασιλεία επέτρεψε την επαναλειτουργία της μονής στην οποία παρέμεινε ηγούμενος μέχρι το θάνατό του.

ΣΚΟΠΙΜΑ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑΣ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

Ο αφορισμός της Επανάστασης του 1821 από την Εκκλησία

Το παρακάτω κατάπτυστο κείμενο συνέταξε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε’. Με το κείμενο αυτό ο Πατριάρχης Γρηγόριος αφορίζει και καταδικάζει την Επανάσταση του 1821.

   Κάποιοι θέλουν να ελαφρύνουν τις ευθύνες του Γρηγορίου Ε΄ με την δικαιολογία, ότι αφόρισε την Επανάσταση υπακούοντας προσχηματικά στιςπίεσης της Οθωμανικής Πύλης, ή θέλοντας να προστατεύσει τους Έλληνες από τον όλεθρο μιας αποτυχημένης επανάστασης. Η αλήθεια όμως είναι πως απλά θέλησε να περισώσει τα κεκτημένα και τα προνομία της Εκκλησίας.

   Σήμερα όμωςμπορείτε άνετανα κρίνετε αν οτιδήποτε απ' αυτά τον αθωώνει, βλέποντας την αντεπαναστατική έξαψη, την οργή και το μένος του κειμένου ενάντιων της απελευθέρωσης των Ελλήνων. Δεν πρέπει επίσης να να ξεχνάμε, ότι ο ίδιος Πατριάρχης είχε αφορίσει επίσης τον Ρήγα Φεραίο και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ενώ όπως πολύ εύστοχα σχολιάζει ο ιστορικός Ιωάννης Κορδάτος «Οι πραγματικοί πατριώτες που έχουν μεγάλα ηγετικά πόστα, θυσιάζονται σε τέτοιες στιγμές».

Η Εκκλησία φυσικά υποστηρίζει την πρώτη εκδοχή και με βάση και την «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών (τομ. ΙΒ’, σ. 130β), ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαμηνύει προς τους Σουλιώτες:

Ο Πατριάρχης βιαζόμενος υπό της Πόρτας σας στέλνει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρταν. Εσείς όμως να τα θεωρείται αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου.

Σημείο τριβής αποτελεί και το αν αποσύρθηκε τελικά εκ των υστέρων ο αφορισμός. Υπάρχει ο ισχυρισμός ότι ο αφορισμός ουδέποτε αποσύρθηκε από την ελληνική Εκκλησία μέχρι τις μέρες μας. Η Εκκλησία υποστηρίζει ότι αποσύρθηκε μυστικά, γι’ αυτό άλλωστε κρεμάστηκε ο Γρηγόριος από τους Τούρκους. Ο ίδιος ο Σουλτάνος στην προκήρυξή του για το θάνατο του Πατριάρχη, αν και τον κατηγορεί για «πλαστά δείγματα αφοσιώσεως», δεν αναφέρεται άμεσα στον αφορισμό:

Ο δόλιος Ρωμηός Πατριάρχης, καίτοι κατά το παρελθόν είχε δώσει πλαστά δείγματα αφοσιώσεως, όμως κατά την περίπτωσιν ταύτην, μη δυνάμενος να αγνοή την συνωμοσίαν της επαναστάσεως του έθνους του […], όμως ένεκα της εμφύτου διαφθοράς της καρδίας του, ου μόνον δεν ειδοποίησε, ουδέ επετίμησε τους αφελείς […], αλλά, κατά τα φαινόμενα, αυτός ο ίδιος, όπισθεν των παρασκηνίων, έδρα κρυφίως, ως αρχηγός της επαναστάσεως…

Τα γραπτά όμως μένουν… Εκτός από τον αφορισμό, ο Γρηγόριος Ε’ είχε αποστείλει και δύο ακόμη εγκυκλίους: Μία ανοιχτή για να διαβαστεί στους κληρικούς και μία ακόμη εμπιστευτική προς τους μητροπολίτες, αν αγνοία του Σουλτάνου, την οποία φυσικά κανένας δεν τον υποχρέωσε να συντάξει.

Αξίζει να σημειωθεί, πως οι «πατέρες» υπέγραψαν τον αφορισμό πάνω στην Αγία Τράπεζα (αναφέρεται άλλωστε και μέσα στο κείμενο), προσδίδοντας έτσι με αυτή την συμβολική κίνηση όλη την «ιερότητα» που απαιτούνταν και αποδεικνύοντας την σημασία που του έδιναν, διαψεύδοντας ταυτοχρόνως τους ισχυρισμούς περί εξαναγκασμού.

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο του αφορισμού, μαζί με τα ονόματα όσων το προσυπέγραψαν…

Γρηγόριος ελέω Θεού αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, νέας Ρώμης και Oικουμενικός Πατριάρχης.

Οι τω καθ’ ημάς αγιωτάτω, πατριαρχικώ, αποστολικώ και οικουμενικώ θρόνω υποκείμενοι ιερώτατοι μητροπολίται και υπέρτιμοι και θεοφιλέστατοι αρχιεπίσκοποι τε και επίσκοποι, εν αγίω Πνεύματι αγαπητοί αδελφοί και συλλειτουργοί, και εντιμότατοι κληρικοί της καθ’ ημάς του Χριστού μεγάλης εκκλησίας και εκάστης επαρχίας ευλαβέστατοι ιερείς και οσιότατοι ιερομόναχοι, οι ψάλλοντες εν ταις εκκλησίαις της Πόλεως, του Γαλατά και όλου του Καταστένου και απανταχού, και λοιποί απαξάπαντες ευλογημένοι Χριστιανοί, τέκνα εν Κυρίω ημών αγαπητά, χάρις είη υμήν και ειρήνη παρά Θεού, παρ’ ημών δε ευχή, ευλογία και συγχώρεσις.

Η πρώτη βάσις της ηθικής, ότι είναι η προς τους ευεργετούντας ευγνωμοσύνη είναι ηλίου λαμπρότερον και όστις ευεργετούμενος αχαριστεί είναι ο κάκιστος των ανθρώπων. Αυτήν την κακίαν βλέπομεν πολλαχού στηλιτευομένην και παρά των ιερών γραφών και παρ’ αυτού του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ασυγχώρητον, καθώς έχομεν το παράδειγμα του Ιούδα. Όταν δε η αχαριστία ήναι συνωδευμένη και με πνεύμα κακοποιόν και αποστατικόν εναντίον την κοινής ημών ευεργέτιδος και τροφού, κραταιάς και αηττήτου βασιλείας, τότε εμφαίνει και τρόπον αντίθεον, επειδή ουκ έστι, φησί, βασιλεία και εξουσία ειμή υπό Θεού τεταγμένη όθεν και πας ο αντιττατόμενος αυτή τη θεόθεν εφ’ ημάς τεταγμένη κραταιά βασιλεία, τη του Θεού διαταγή ανθέστηκε.

Και τα δύο ταύτα ουσιώδη και βάσιμα ηθικά και θρησκευτικά χρέη κατεπάτησαν με απαραδειγμάτιστον θρασύτατα και αλαζονείαν ο,τε προδιορισθείς της Μολδαυίας ηγεμών ως μη ώφειλε, Μιχαήλ, και ο του γνωστού αγνώμονος και φυγάδος Υψηλάντου αγνώμων υιός Αλέξανδρος Υψηλάντης. Εις όλους τους ομογενείς μας είναι γνωστά τα άπειρα ελέη, όσα η αένναος της εφ’ ημάς τεταγμένης κραταίας βασιλείας πηγή εξέχεεν εις τον κακόβουλον αυτόν Μιχαήλ’ από μικρού και ευτελούς τον ανύψωσεν εις βαθμούς και μεγαλεία από αδόξου και ασήμου τον προήγαγεν εις δόξας και τιμάς· τον επλούτισε, τον περιέθαλψε, τέλος πάντων τον ετίμησε και με τον λαμπρότατον της ηγεμονίας αυτής θρόνον και τον κατέστησεν άρχοντα λαών.

Αυτός όμως, φύσει κακόβουλος ων, εφάνη τέρας έμψυχον αχαριστίας και συνεφώνησε μετά του Αλεξάνδρου Υψηλάντου, υιού του δραπέτου και φυγάδος εκείνου Υψηλάντου, όστις παραλαβών μερικούς ομοίους του βοηθούς ετόλμησε να έλθη αίφνης εις την Μολδαυίαν, και αμφότεροι απονενοημένοι επίσης, αλαζόνες και δοξομανείς, ή μάλλον ειπείν, ματαιόφρονες, εκήρυξαν του γένους ελευθερίαν και με την φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και ανοήτους, διασπείραντες και αποστόλους εις διάφορα μέρη δια να εξαπατήσωσι και να εφελκύσωσιν εις τον ίδιον της απωλείας κρημνόν και άλλους πολλούς των ομογενών μας.

Διά να δυνηθώσι δε τρόπον τινά να ενθαρρύνωσι τους ακούοντας μετεχειρίσθησαν και το όνομα της Ρωσσικής Δυνάμεως, προβαλλόμενοι, ότι και αυτή είναι σύμφωνος με τους στοχασμούς και τα κινήματά των πρόβλημα διόλου ψευδές και ανύπαρκτον, και μόνον της ιδικής των κακοβουλίας και ματαιοφροσύνης γέννημά τε και αποκύημα επειδή, εν ω το τοιούτον είναι αδύνατον ηθικώς και πολλής προξένον μομφής εις την ρωσσικήν αυτοκρατορίαν, και ο ίδιος ενταύθα εξοχώτατος πρέσβυς αυτής έδωκεν έγγραφον πληροφορίαν, ότι ουδεμίαν ή είδησιν ή μετοχήν έχει το ρωσσικόν κράτος εις αυτήν την υπόθεσιν, καταμεμφόμενον μάλιστα και αποτροπιαζόμενον του πράγματος της βδελυρίαν και προσεπιπλέον η αυτού εξοχότης ειδοποίησεν εξ επαγγέλματος τα διατρέχοντα, υπομνήσας το βασίλειον κράτος, ότι ανάγκη πάσα να φροντίση ευθύς εξ αρχής τον αποσκορακισμόν και την διάλυσιν των τοιούτων κακών· και τόσον εκ της ειδοποιήσεως ταύτης, όσον και από τα έγγραφα, τα οποία επιάσθησαν από μέρους των μουχαφίσιδων των βασιλικών σερχατίων, και από άλλους πιστούς ομογενείς επαρρησιάσθησαν, έγεινε γνωστή εις το πολυχρόνιον κράτος η ρίζα και η βάσις όλου αυτού του κακοήθους σχεδίου.

Με τοιαύτας ραδιουργίας εσχημάτισαν την ολεθρίαν σκηνήν οι δύο ούτοι και οι τούτων συμπράκτορες φιλελεύθεροι, μάλλον δε μισελεύθεροι, και επεχείρησαν εις έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον, θέλοντες να διαταράξωσι την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας, την οποίαν απολαμβάνουσιν υπό την αμφιλαφή αυτής σκιάν με τόσα ελευθερίας προνόμια, όσα δεν απολαμβάνει άλλο έθνος υποτελές και υποκείμενον, ζώντες ανενόχλητοι με τας γυναίκας και τα τέκνα των, με τας περιουσίας και καταστάσεις, και με την ύπαρξιν της τιμής των, και κατ’ εξοχήν με τα προνόμια της θρησκείας, ήτις διεφυλάχθη και διατηρείται ασκανδάλιστος μέχρι της σήμερον επί ψυχική ημών σωτηρία.

Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθεοι, διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας εναντίον των ομογενών μας υπηκόων της, και σπεύδοντες να επιφέρωσι κοινόν και γενικόν τον όλεθρον εναντίον παντός του γένους. Και αγκαλά είναι γνωστόν, ότι, όσοι είναι κατηρτισμένοι τω όντι εις την ευσέβειαν, όσοι νουνεχείς και τίμιοι και των ιερών κανόνων και θείων νόμων ακριβείς φύλακες δεν θέλουν δώσει ευηκοιαν εις τας ψευδολογίας των αχρείων εκείνων και κακόβουλων· επειδή όμως είν’ ενδεχόμενον να σηνηρπάσθησάν τινές και παρασυρθώσι και άλλοι, διά τούτο προκαταλαμβάνοντες εκ προνοίας εκκλησιαστικής υπαγορεύομεν πάσιν υμίν τα σωτήρια, και γράφοντες μετά των περί ημας ιερωτάτων συναδελφών, του μακαριωτάτου πατριάρχου των Ιεροσολύμων, των εκλαμπροτάτων και περιφανεστάτων προυχόντων του γένους, των τιμιωτάτων πραγματευτών, των αφ’ εκάστου ρουφετίου προκριτωτέρων και όλων των εν τη βασιλευούση ορθοδόξων μελών εκάστης τάξεως και εκάστου βαθμού, συμβουλεύομεν και παραινούμεν και εντελλόμεθα και παραγγέλλομεν πάσιν υμίν τοις κατά τόπον αρχιερεύσι, τοις ηγουμένοις των ιερών μοναστηρίων, τοις ιερεύσι των εκκλησιών, τοις πνευματικοίς πατράσι των ενοριών, τοις προεστώσι και ευκαταστάτοις των κωμοπόλεων και χωρίων, και πάσιν απλώς τοις κατά τόπον προκρίτοις να διακηρύξετε την απάτην των ειρημένων κακοποιών και κακοβούλων ανθρώπων, και να τους αποδείξετε και να τους στηλιτεύσετε πανταχού ως κοινούς λυμεώνας και ματαιόφρονας, και να προσέχετε όσον το δυνατόν εις τας απάτας αυτών και ραδιουργίας, γινώσκοντες, ότι η μόνη απόδειξις της αθωότητος των είναι να εμφανίσωσιν όσα γράμματα λάβωσι τυχόν εις χείρας περί της αυτής υποθέσεως, ή ειδήσεις μάθωσι, και να παρρησιάσωσιν οι μεν ενταύθα εν βασιλευούση προς ημάς, οι δ’ εν τοις έξω μέρεσιν εις τους κατά τόπον αρχιερείς και τους διοριζομένους παρ’ ημών εκκλησιαστικούς εξάρχους και τους βασιλικούς εξουσιαστάς και διοικητάς, δηλοποιούντες και παραδίδοντες και εκείνους τους απλουστέρους, όσοι ήθελαν φωραθή ότι ενεργούν ανοίκεια του ρεαγιαδιακού χαρακτήρος, καθότι οι τοιούτοι διαταράττουσι την γενικήν ησυχίαν, και κατακρημνίζουσι τους αδυνάτους και αθώους ομογενείς μας εις της απωλείας το βάραθρον.

Και τόσον υμείς οι αρχιερείς, οι μοναστηριακοί, οι ιερωμένοι, και οι προεστώτες και ευκατάστατοι και πρόκριτοι εκάστου τόπου με την άγρυπνον προσοχήν σας, όσον και οι λοιποί εκάστης τάξεως και βαθμού άνθρωποι με τας εκ μέρους σας αδιαλείπτους συμβουλάς και νουθεσίας, και κατά τας πατρικάς και προνοητικάς εκκλησιαστικάς ημών οδηγίας και παραινέσεις να γενήτε εδραίοι και αμετακίνητοι επί του κέντρου του ρεαγιαλικίου, και εξ όλης ψυχής και καρδίας σας να διαφυλλάττετε την πίστιν και κάθε υποταγήν και ευπείθειαν εις αυτήν την θεόθεν εφ’ ημάς τεταγμένην κραταιάν και αήττητον βασιλείαν, και να αποδεικνύετε εντελώς με όλα τα πραγματικά της ειλικρινείας σημεία, καθότι η μετ’ ευχαριστίας και ειλικρινείας υποταγή χαρακτηρίζει και την προς Θεόν αγάπην και πίστιν, και την προς τας θείας αυτού εντολάς και τας υπαγορεύσεις των θείων νόμων και ιερών κανόνων υπακοήν, και την ευγνωμοσύνην της καρδίας ημών διά τ’ άπειρα ελέη, οπού απολαμβάνομεν παρά της βασιλικής φιλανθρωπίας.

Επειδή δε προς τοις άλλοις εγένετο γνωστόν, ότι οι το σατανικόν της δημεγερσίας φρόνημα επινοήσαντες, και εταιρίαν τοιαύτην συστησάμενοι προς αλλήλους συνεδέθησαν και με τον δεσμόν του όρκου, γινωσκέτωσαν, ότι ο όρκος αυτός είναι όρκος απάτης, είναι αδιάκριτος, και όμοιος με τον όρκον του Ηρώδου, όστις, διά να μη φανή παραβάτης του όρκου του, απεκεφάλισεν Ιωάννην τον βαπτιστήν. Αν ήθελεν αθετήσει τον παράλογον όρκον του, τον οποίον επενόησεν η άλογος επιθυμία του, έζη βέβαια τότε ο θείος πρόδρομος, ώστε ενός απλού όρκου επιμονή έφερε τον θάνατον του προδρόμου. Η επιμονή άρα του όρκου εις διατήρησιν των υποσχεθέντων παρά της φατρίας αυτής, πραγματευομένης ουσιωδώς την απώλειαν ενός ολοκλήρου γένους, πόσον είναι ολεθρία και θεομίσητος είναι φανερόν· εξ εναντίας, η αθέτησις του όρκου αυτού, απαλλάττουσα το γένος εκ των επερχομένων απαραμυθήτων δεινών, είναι θεοφιλής και σωτηριώδης. Διά τούτο τη χάριτι του παναγίου Πνέυματος έχει η εκκλησία αυτόν διαλελυμένον, και αποδέχεται και συγχωρεί εκ καρδίας τους μετανοούντας και επιστρέφοντας, και την προτέραν απάτην ομολογούντας, και το πιστόν ρεαγιαλίκι αυτών εναγκαλιζομένους ειλικρινώς.

Ταύτα αμέσως να κοινολογήσετε εις όλους του γνωστούς σας, και να κατασταθήτε όλοι προσεκτικώτεροι, ανατρέποντες και διαλύοντες ως αραχνιώδη υφάσματα, όσα η απάτη και η κακοβουλία των πρωταιτίων εκείνων καθ’ οιονδήτινα τρόπον συνέπλεξε. Επειδή, εάν, ο μη γένοιτο, δεν ήθελε καθαρισθή η θανατηφόρος αύτη λύμη, και φωραθώσί τινες τολμώντες εις επιχειρήματα εναντία των καθηκόντων του ρεαγιαλικίου, κοντά οπού οι τοιούτοι έχουσι να παιδευθώσι χωρίς ελέους και οικτιρμών (μη γένοιτο, Χριστέ βασιλεύ!) αμέσως θέλει εξαφθή η δικαία οργή του κράτους του καθ’ ημών, και ο θυμός τής εκδικήσεως γενικός των εχλιϊσλάμιδων, και θέλουν εκχυθή τόσων αθώων αίματα αδίκως και παραλόγως, καθώς αποκριματίστως ταύτα πάντα διεσάλπισεν η κραταιά και αήττητος βασιλεία διά του εκδοθέντος και επ’ ακροάσει κοινή ημών αναγνωσθέντος υψηλού βασιλικού προσκυνητού ορισμού.

Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας και αποστάτας ολεθρίους να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε και διανοία και λόγω, καθότι και η εκκλησία και το γένος τους έχει μεμισημένους, και επισωρεύει κατ’ αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς· ως μέλη σεσηπότα, τους έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας· ως παραβάται δε των θείων νόμων και κανονικών διατάξεων, ως καταφρονηταί του ιερού χρήματος της προς τους ευεργέτας ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας, ως εναντίοι ηθικών και πολιτικών όρων, ως την απώλειαν των αθώων και ανευθύνων ομογενών μας ασυνειδήτως τεκταινόμενοι, αφωρισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι, και αυτοί, και όσοι τοις ίχνεσιν αυτών κατηκολούθησαν του λοιπού, αν μη θελήσωσιν εννοήσαι την αρπαγήν και απάτην, και επιστραφήναί τε και βαδίσαι την ευθείαν της σωτηρίας οδόν, αν δεν αναλάβωσιν, ό εστι, τον εντελή χαρακτήρα του ρεαγιαδικού αυτών επαγγέλματος.

Τα αυτά δε και κατά της αρχιερωσύνης σας και ιερωσύνης σας επανατείνομεν, εαν μη βαδίσετε, εις όσα εν Πνέυματι αγίω αποφαινόμεθα δια του παρόντος εκκλησιαστικώς, εάν δεν δείξετε εν έργω την επιμέλειάν σας και προθυμίαν εις την διάλυσιν των σκευωριών, εις την αναστολήν των καταχρήσεων και αταξιών, εις την επιστροφήν των πλανηθέντων, εις την άμεσον και έμμεσον καταδρομήν και εκδίκησιν των επιμενόντων εις τα αποστατικά φρονήματα, εάν δεν συμφωνήσετε τη εκκλησία του Θεού, και, εν ενί λόγω, εάν καθ’ οιονδήτινα τρόπον δολιευθήτε και κατενεχθήτε κατά της κοινής ημών ευεργέτιδος κραταιάς βασιλείας, έχομεν υμάς αργούς πάσης ιεροπραξίας, και τη δύναμει του παναγίου Πνεύματος εκπτώτους του βαθμού της αρχιεροσύνης και ιερωσύνης και το πυρί της γεέννης ενόχους, ως την κοινήν του γένους απώλειαν προτιμήσαντας. Ούτω τοίνυν γινώσκοντες, ανανήψατε προς Θεού και ποιήσατε καθώς γράφομεν εκκλησιαστικώς και γενικώς παρακελευόμεθα, και μη άλλως εξ αποφάσεως, ότι περιμένομεν κατά τάχος την αισίαν των γραφομένων αποπεράτωσιν, ίνα και η του θεού χάρις και το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών.
αωκα’ εν μηνί Μαρτίω.

Υπεγράφη συνοδικώς επάνωθεν του ιερού θυσιαστηρίου παρά της ημών μετριότητος και της μακαριότητός του και πάντων των συναδέλφων αγίων αρχιερέων.

Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποφαίνεται.
Ο Ιεροσολύμων Πολύκαρπος συναποφαίνεται.
Ο Καισαρίας Ιωαννίκιος.
Ο Νικομηδείας Αθανάσιος.
Ο Δέρκων Γρηγόριος.
Ο Αδριανουπόλεως Δωρόθεος.
Ο Βιζύης Ιερεμίας.
Ο Σίφνου Καλλίνικος.
Ο Ηρακλείας Μελέτιος.
Ο Νικαίας Μακάριος.
Ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ.
Ο Βερροίας Ζαχαρίας.
Ο Διδυμοτοίχου Καλλίνικος.
Ο Βάρνης Φιλόθεος.
Ο Ρέοντος Διονύσιος.
Ο Κυζίκου Κωνστάντιος.
Ο Χαλκηδόνας Γρηγόριος.
Ο Τουρνόβου Ιωαννίκιος.
Ο Πισειδίας Αθανάσιος.
Ο Δρύστας Ανθιμος.
Ο Σωζοπόλεως Παίσιος.
Ο Φαναρίου και Φερσάλων Δαμασκηνός.
Ο Ναυπάκτου και Άρτης Άνθιμος.

Με αφορμή  την παρουσία "παπάδων "σε κάθε εθνική εορτή να προβάλλονται σε  κυριάρχουσα θέση και να διεκδικούν  πάντα "το παράδειγμα προς μίμηση", θα παραθέσω διάφορα κείμενα ως ερεθίσματα  προς σκέψη άλλα και ως παραδείγματα προς αποφυγήν

Το παρακάτω κατάπτυστο κείμενο συνέταξε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε'.
Με το κείμενο αυτό ο Πατριάρχης Γρηγόριος αφορίζει και καταδικάζει την Επανάσταση του 1821.

Πρωτοδημοσιεύθηκε στο ελληνικό περιοδικό «Λόγιος Ερμής» που τυπώνονταν στην Βιέννη της Αυστρίας.
Το κείμενο αναφέρεται κι αργότερα στο βιβλίο Ιστορίας του Ιωάννη Φιλήμονος, του 1856.
Φυσικά αυτό το κείμενο δεν διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία.

Είναι σημείο διαμάχης σήμερα, το αν ο Γρηγόριος αφόρισε την Επανάσταση κάνοντας έναν ελιγμό στην πίεση της Οθωμανικής Πύλης, ή ήταν μια ειλικρινής προσπάθεια με στόχο να περισώσει τα κεκτημένα της Εκκλησίας.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πάντως, ότι ο ίδιος Πατριάρχης είχε αφορίσει επίσης τον Ρήγα Φεραίο και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Η Εκκλησία φυσικά υποστηρίζει την πρώτη εκδοχή και με βάση και την «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών (τομ. ΙΒ', σ. 130β), ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διαμηνύει προς τους Σουλιώτες:


Ο Πατριάρχης βιαζόμενος υπό της Πόρτας σας στέλνει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρταν. Εσείς όμως να τα θεωρείται αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου.

Σημείο τριβής αποτελεί και το αν αποσύρθηκε τελικά εκ των υστέρων ο αφορισμός. Υπάρχει ο ισχυρισμός ότι ο αφορισμός ουδέποτε αποσύρθηκε από την ελληνική Εκκλησία μέχρι τις μέρες μας. Η Εκκλησία υποστηρίζει ότι αποσύρθηκε μυστικά, γι' αυτό άλλωστε κρεμάστηκε ο Γρηγόριος από τους Τούρκους.
Ο ίδιος ο Σουλτάνος στην προκήρυξή του για το θάνατο του Πατριάρχη, αν και τον κατηγορεί για «πλαστά δείγματα αφοσιώσεως», δεν αναφέρεται άμεσα στον αφορισμό:


Ο δόλιος Ρωμηός Πατριάρχης, καίτοι κατά το παρελθόν είχε δώσει πλαστά δείγματα αφοσιώσεως, όμως κατά την περίπτωσιν ταύτην, μη δυνάμενος να αγνοή την συνωμοσίαν της επαναστάσεως του έθνους του [...], όμως ένεκα της εμφύτου διαφθοράς της καρδίας του, ου μόνον δεν ειδοποίησε, ουδέ επετίμησε τους αφελείς [...], αλλά, κατά τα φαινόμενα, αυτός ο ίδιος, όπισθεν των παρασκηνίων, έδρα κρυφίως, ως αρχηγός της επαναστάσεως ...

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο του αφορισμού, μαζί με τα ονόματα όσων το προσυπέγραψαν.
Το έγγραφο-ντοκουμέντο αναδημοσιεύουμε από το tamystikatoukolpou.blogspot.com (τα σχόλια-επικεφαλίδες είναι δικά του).


Πατριαρχικός χαιρετισμός προς τους παραλήπτες.
Γρηγόριος ελέω Θεού αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, νέας Ρώμης και Oικουμενικός Πατριάρχης.

Οι τω καθ' ημάς αγιωτάτω, πατριαρχικώ, αποστολικώ και οικουμενικώ θρόνω υποκείμενοι ιερώτατοι μητροπολίται και υπέρτιμοι και θεοφιλέστατοι αρχιεπίσκοποι τε και επίσκοποι, εν αγίω Πνεύματι αγαπητοί αδελφοί και συλλειτουργοί, και εντιμότατοι κληρικοί της καθ' ημάς του Χριστού μεγάλης εκκλησίας και εκάστης επαρχίας ευλαβέστατοι ιερείς και οσιότατοι ιερομόναχοι, οι ψάλλοντες εν ταις εκκλησίαις της Πόλεως, του Γαλατά και όλου του Καταστένου και απανταχού, και λοιποί απαξάπαντες ευλογημένοι Χριστιανοί, τέκνα εν Κυρίω ημών αγαπητά, χάρις είη υμήν και ειρήνη παρά Θεού, παρ' ημών δε ευχή, ευλογία και συγχώρεσις.

Η ιδεολογική βάση του ρεαγιαλικίου και η θεολογική της τεκμηρίωση
Η πρώτη βάσις της ηθικής, ότι είναι η προς τους ευεργετούντας ευγνωμοσύνη είναι ηλίου λαμπρότερον και όστις ευεργετούμενος αχαριστεί είναι ο κάκιστος των ανθρώπων. Αυτήν την κακίαν βλέπομεν πολλαχού στηλιτευομένην και παρά των ιερών γραφών και παρ' αυτού του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ασυγχώρητον, καθώς έχομεν το παράδειγμα του Ιούδα. Όταν δε η αχαριστία ήναι συνωδευμένη και με πνεύμα κακοποιόν και αποστατικόν εναντίον την κοινής ημών ευεργέτιδος και τροφού, κραταιάς και αηττήτου βασιλείας, τότε εμφαίνει και τρόπον αντίθεον, επειδή ουκ έστι, φησί, βασιλεία και εξουσία ειμή υπό Θεού τεταγμένη' όθεν και πας ο αντιττατόμενος αυτή τη θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένη κραταιά βασιλεία, τη του Θεού διαταγή ανθέστηκε.

Η χριστιανική πίστις και το ρεαγιαλίκιον συμπίπτουν οι ελεεινοί Μιχαήλ και Υψηλάντης
Και τα δύο ταύτα ουσιώδη και βάσιμα ηθικά και θρησκευτικά χρέη κατεπάτησαν με απαραδειγμάτιστον θρασύτατα και αλαζονείαν ο, τε προδιορισθείς της Μολδαυίας ηγεμών ως μη ώφειλε, Μιχαήλ, και ο του γνωστού αγνώμονος και φυγάδος Υψηλάντου αγνώμων υιός Αλέξανδρος Υψηλάντης. Εις όλους τους ομογενείς μας είναι γνωστά τα άπειρα ελέη, όσα η αένναος της εφ' ημάς τεταγμένης κραταίας βασιλείας πηγή εξέχεεν εις τον κακόβουλον αυτόν Μιχαήλ' από μικρού και ευτελούς τον ανύψωσεν εις βαθμούς και μεγαλεία' από αδόξου και ασήμου τον προήγαγεν εις δόξας και τιμάς' τον επλούτισε, τον περιέθαλψε, τέλος πάντων τον ετίμησε και με τον λαμπρότατον της ηγεμονίας αυτής θρόνον και τον κατέστησεν άρχοντα λαών.
https://eleusisdiagoridon.blogspot.gr/2017/10/blog-post_68.html

Εκήρυξαν του γένους την ελευθερίαν, οι απονενοημένοι!
Αυτός όμως, φύσει κακόβουλος ων, εφάνη τέρας έμψυχον αχαριστίας και συνεφώνησε μετά του Αλεξάνδρου Υψηλάντου, υιού του δραπέτου και φυγάδος εκείνου Υψηλάντου, όστις παραλαβών μερικούς ομοίους του βοηθούς ετόλμησε να έλθη αίφνης εις την Μολδαυίαν, και αμφότεροι απονενοημένοι επίσης, αλαζόνες και δοξομανείς, ή μάλλον ειπείν, ματαιόφρονες, εκήρυξαν του γένους ελευθερίαν και με την φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και ανοήτους, διασπείραντες και αποστόλους εις διάφορα μέρη δια να εξαπατήσωσι και να εφελκύσωσιν εις τον ίδιον της απωλείας κρημνόν και άλλους πολλούς των ομογενών μας.

Μη τσιμπάτε: η Ρωσία δεν τους υποστηρίζει, άρα θα τους πάρει και θα τους σηκώσει!
Διά να δυνηθώσι δε τρόπον τινά να ενθαρρύνωσι τους ακούοντας μετεχειρίσθησαν και το όνομα της Ρωσσικής Δυνάμεως, προβαλλόμενοι, ότι και αυτή είναι σύμφωνος με τους στοχασμούς και τα κινήματά των' πρόβλημα διόλου ψευδές και ανύπαρκτον, και μόνον της ιδικής των κακοβουλίας και ματαιοφροσύνης γέννημά τε και αποκύημα' επειδή, εν ω το τοιούτον είναι αδύνατον ηθικώς και πολλής προξένον μομφής εις την ρωσσικήν αυτοκρατορίαν, και ο ίδιος ενταύθα εξοχώτατος πρέσβυς αυτής έδωκεν έγγραφον πληροφορίαν, ότι ουδεμίαν ή είδησιν ή μετοχήν έχει το ρωσσικόν κράτος εις αυτήν την υπόθεσιν, καταμεμφόμενον μάλιστα και αποτροπιαζόμενον του πράγματος της βδελυρίαν' και προσεπιπλέον η αυτού εξοχότης ειδοποίησεν εξ επαγγέλματος τα διατρέχοντα, υπομνήσας το βασίλειον κράτος, ότι ανάγκη πάσα να φροντίση ευθύς εξ αρχής τον αποσκορακισμόν και την διάλυσιν των τοιούτων κακών' και τόσον εκ της ειδοποιήσεως ταύτης, όσον και από τα έγγραφα, τα οποία επιάσθησαν από μέρους των μουχαφίσιδων των βασιλικών σερχατίων, και από άλλους πιστούς ομογενείς επαρρησιάσθησαν, έγεινε γνωστή εις το πολυχρόνιον κράτος η ρίζα και η βάσις όλου αυτού του κακοήθους σχεδίου.https://eleusisdiagoridon.blogspot.gr/2017/10/blog-post_68.html
Η επανάστασις έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον: Απολαμβάνομεν μοναδικά προνόμια!
Με τοιαύτας ραδιουργίας εσχημάτισαν την ολεθρίαν σκηνήν οι δύο ούτοι και οι τούτων συμπράκτορες φιλελεύθεροι, μάλλον δε μισελεύθεροι, και επεχείρησαν εις έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον, θέλοντες να διαταράξωσι την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας, την οποίαν απολαμβάνουσιν υπό την αμφιλαφή αυτής σκιάν με τόσα ελευθερίας προνόμια, όσα δεν απολαμβάνει άλλο έθνος υποτελές και υποκείμενον, ζώντες ανενόχλητοι με τας γυναίκας και τα τέκνα των, με τας περιουσίας και καταστάσεις, και με την ύπαρξιν της τιμής των, και κατ' εξοχήν με τα προνόμια της θρησκείας, ήτις διεφυλάχθη και διατηρείται ασκανδάλιστος μέχρι της σήμερον επί ψυχική ημών σωτηρία.

Όλοι με το Σουλτάνο κατά της επαναστάσεως! Καταδώστε τους επαναστάτες σε εμάς ή στις αρχές το ίδιο κάνει!
Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθεοι, διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας εναντίον των ομογενών μας υπηκόων της, και σπεύδοντες να επιφέρωσι κοινόν και γενικόν τον όλεθρον εναντίον παντός του γένους. Και αγκαλά είναι γνωστόν, ότι, όσοι είναι κατηρτισμένοι τω όντι εις την ευσέβειαν, όσοι νουνεχείς και τίμιοι και των ιερών κανόνων και θείων νόμων ακριβείς φύλακες δεν θέλουν δώσει ευηκοιαν εις τας ψευδολογίας των αχρείων εκείνων και κακόβουλων' επειδή όμως είν' ενδεχόμενον να σηνηρπάσθησάν τινές και παρασυρθώσι και άλλοι, διά τούτο προκαταλαμβάνοντες εκ προνοίας εκκλησιαστικής υπαγορεύομεν πάσιν υμίν τα σωτήρια, και γράφοντες μετά των περί ημας ιερωτάτων συναδελφών, του μακαριωτάτου πατριάρχου των Ιεροσολύμων, των εκλαμπροτάτων και περιφανεστάτων προυχόντων του γένους, των τιμιωτάτων πραγματευτών, των αφ' εκάστου ρουφετίου προκριτωτέρων και όλων των εν τη βασιλευούση ορθοδόξων μελών εκάστης τάξεως και εκάστου βαθμού, συμβουλεύομεν και παραινούμεν και εντελλόμεθα και παραγγέλλομεν πάσιν υμίν τοις κατά τόπον αρχιερεύσι, τοις ηγουμένοις των ιερών μοναστηρίων, τοις ιερεύσι των εκκλησιών, τοις πνευματικοίς πατράσι των ενοριών, τοις προεστώσι και ευκαταστάτοις των κωμοπόλεων και χωρίων, και πάσιν απλώς τοις κατά τόπον προκρίτοις να διακηρύξετε την απάτην των ειρημένων κακοποιών και κακοβούλων ανθρώπων, και να τους αποδείξετε και να τους στηλιτεύσετε πανταχού ως κοινούς λυμεώνας και ματαιόφρονας, και να προσέχετε όσον το δυνατόν εις τας απάτας αυτών και ραδιουργίας, γινώσκοντες, ότι η μόνη απόδειξις της αθωότητος των είναι να εμφανίσωσιν όσα γράμματα λάβωσι τυχόν εις χείρας περί της αυτής υποθέσεως, ή ειδήσεις μάθωσι, και να παρρησιάσωσιν οι μεν ενταύθα εν βασιλευούση προς ημάς, οι δ' εν τοις έξω μέρεσιν εις τους κατά τόπον αρχιερείς και τους διοριζομένους παρ' ημών εκκλησιαστικούς εξάρχους και τους βασιλικούς εξουσιαστάς και διοικητάς, δηλοποιούντες και παραδίδοντες και εκείνους τους απλουστέρους, όσοι ήθελαν φωραθή ότι ενεργούν ανοίκεια του ρεαγιαδιακού χαρακτήρος, καθότι οι τοιούτοι διαταράττουσι την γενικήν ησυχίαν, και κατακρημνίζουσι τους αδυνάτους και αθώους ομογενείς μας εις της απωλείας το βάραθρον.

Ρεαγιαλίκιον και Ορθόδοξος πίστις, λέμε!
Και τόσον υμείς οι αρχιερείς, οι μοναστηριακοί, οι ιερωμένοι, και οι προεστώτες και ευκατάστατοι και πρόκριτοι εκάστου τόπου με την άγρυπνον προσοχήν σας, όσον και οι λοιποί εκάστης τάξεως και βαθμού άνθρωποι με τας εκ μέρους σας αδιαλείπτους συμβουλάς και νουθεσίας, και κατά τας πατρικάς και προνοητικάς εκκλησιαστικάς ημών οδηγίας και παραινέσεις να γενήτε εδραίοι και αμετακίνητοι επί του κέντρου του ρεαγιαλικίου, και εξ όλης ψυχής και καρδίας σας να διαφυλλάττετε την πίστιν και κάθε υποταγήν και ευπείθειαν εις αυτήν την θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένην κραταιάν και αήττητον βασιλείαν, και να αποδεικνύετε εντελώς με όλα τα πραγματικά της ειλικρινείας σημεία' καθότι η μετ' ευχαριστίας και ειλικρινείας υποταγή χαρακτηρίζει και την προς Θεόν αγάπην και πίστιν, και την προς τας θείας αυτού εντολάς και τας υπαγορεύσεις των θείων νόμων και ιερών κανόνων υπακοήν, και την ευγνωμοσύνην της καρδίας ημών διά τ' άπειρα ελέη, οπού απολαμβάνομεν παρά της βασιλικής φιλανθρωπίας.

Λύομεν και τους όρκους της Φιλικής Εταιρείας, διότι έτσι αποκεφαλίστηκε και ο Ιωάννης ο βαπτιστής!
Επειδή δε προς τοις άλλοις εγένετο γνωστόν, ότι οι το σατανικόν της δημεγερσίας φρόνημα επινοήσαντες, και εταιρίαν τοιαύτην συστησάμενοι προς αλλήλους συνεδέθησαν και με τον δεσμόν του όρκου, γινωσκέτωσαν, ότι ο όρκος αυτός είναι όρκος απάτης, είναι αδιάκριτος, και όμοιος με τον όρκον του Ηρώδου, όστις, διά να μη φανή παραβάτης του όρκου του, απεκεφάλισεν Ιωάννην τον βαπτιστήν. Αν ήθελεν αθετήσει τον παράλογον όρκον του, τον οποίον επενόησεν η άλογος επιθυμία του, έζη βέβαια τότε ο θείος πρόδρομος' ώστε ενός απλού όρκου επιμονή έφερε τον θάνατον του προδρόμου. Η επιμονή άρα του όρκου εις διατήρησιν των υποσχεθέντων παρά της φατρίας αυτής, πραγματευομένης ουσιωδώς την απώλειαν ενός ολοκλήρου γένους, πόσον είναι ολεθρία και θεομίσητος είναι φανερόν' εξ εναντίας, η αθέτησις του όρκου αυτού, απαλλάττουσα το γένος εκ των επερχομένων απαραμυθήτων δεινών, είναι θεοφιλής και σωτηριώδης. Διά τούτο τη χάριτι του παναγίου Πνέυματος έχει η εκκλησία αυτόν διαλελυμένον, και αποδέχεται και συγχωρεί εκ καρδίας τους μετανοούντας και επιστρέφοντας, και την προτέραν απάτην ομολογούντας, και το πιστόν ρεαγιαλίκι αυτών εναγκαλιζομένους ειλικρινώς.

Όποιος δεν προσκυνήσει, θα τον φάει ο λύκος!
Ταύτα αμέσως να κοινολογήσετε εις όλους του γνωστούς σας, και να κατασταθήτε όλοι προσεκτικώτεροι, ανατρέποντες και διαλύοντες ως αραχνιώδη υφάσματα, όσα η απάτη και η κακοβουλία των πρωταιτίων εκείνων καθ' οιονδήτινα τρόπον συνέπλεξε. Επειδή, εάν, ο μη γένοιτο, δεν ήθελε καθαρισθή η θανατηφόρος αύτη λύμη, και φωραθώσί τινες τολμώντες εις επιχειρήματα εναντία των καθηκόντων του ρεαγιαλικίου, κοντά οπού οι τοιούτοι έχουσι να παιδευθώσι χωρίς ελέους και οικτιρμών (μη γένοιτο, Χριστέ βασιλεύ!) αμέσως θέλει εξαφθή η δικαία οργή του κράτους του καθ' ημών, και ο θυμός τής εκδικήσεως γενικός των εχλιϊσλάμιδων, και θέλουν εκχυθή τόσων αθώων αίματα αδίκως και παραλόγως, καθώς αποκριματίστως ταύτα πάντα διεσάλπισεν η κραταιά και αήττητος βασιλεία διά του εκδοθέντος και επ' ακροάσει κοινή ημών αναγνωσθέντος υψηλού βασιλικού προσκυνητού ορισμού.

Εσείς πιστοί ραγιάδες, μακριά από τα καθάρματα τα οποία η Εκκλησία καταράται δεόντως!
Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας και αποστάτας ολεθρίους να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε και διανοία και λόγω, καθότι και η εκκλησία και το γένος τους έχει μεμισημένους, και επισωρέυει κατ' αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς' ως μέλη σεσηπότα, τους έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας' ως παραβάται δε των θείων νόμων και κανονικών διατάξεων, ως καταφρονηταί του ιερού χρήματος της προς τους ευεργέτας ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας, ως εναντίοι ηθικών και πολιτικών όρων, ως την απώλειαν των αθώων και ανευθύνων ομογενών μας ασυνειδήτως τεκταινόμενοι, αφωρισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι, και αυτοί, και όσοι τοις ίχνεσιν αυτών κατηκολούθησαν του λοιπού, αν μη θελήσωσιν εννοήσαι την αρπαγήν και απάτην, και επιστραφήναί τε και βαδίσαι την ευθείαν της σωτηρίας οδόν, αν δεν αναλάβωσιν, ό εστι, τον εντελή χαρακτήρα του ρεαγιαδικού αυτών επαγγέλματος.

Όποιος ιερωμένος δεν συμπράξει ενθουσιωδώς κατά της επαναστάσεως: αργός, έκπτωτος και εις τη γέεναν του πυρός!
Τα αυτά δε και κατά της αρχιερωσύνης σας και ιερωσύνης σας επανατείνομεν, εαν μη βαδίσετε, εις όσα εν Πνέυματι αγίω αποφαινόμεθα δια του παρόντος εκκλησιαστικώς, εάν δεν δείξετε εν έργω την επιμέλειάν σας και προθυμίαν εις την διάλυσιν των σκευωριών, εις την αναστολήν των καταχρήσεων και αταξιών, εις την επιστροφήν των πλανηθέντων, εις την άμεσον και έμμεσον καταδρομήν και εκδίκησιν των επιμενόντων εις τα αποστατικά φρονήματα, εάν δεν συμφωνήσετε τη εκκλησία του Θεού, και, εν ενί λόγω, εάν καθ' οιονδήτινα τρόπον δολιευθήτε και κατενεχθήτε κατά της κοινής ημών ευεργέτιδος κραταιάς βασιλείας, έχομεν υμάς αργούς πάσης ιεροπραξίας, και τη δύναμει του παναγίου Πνεύματος εκπτώτους του βαθμού της αρχιεροσύνης και ιερωσύνης και το πυρί της γεέννης ενόχους, ως την κοινήν του γένους απώλειαν προτιμήσαντας. Ούτω τοίνυν γινώσκοντες, ανανήψατε προς Θεού και ποιήσατε καθώς γράφομεν εκκλησιαστικώς και γενικώς παρακελευόμεθα, και μη άλλως εξ αποφάσεως, ότι περιμένομεν κατά τάχος την αισίαν των γραφομένων αποπεράτωσιν, ίνα και η του θεού χάρις και το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών.
αωκα' εν μηνί Μαρτίω.

Υπογράφομεν επί της Αγίας Τραπέζης, για να μη σας μείνει αμφιβολία και προσέξτε ποιοι και πόσοι!
Υπεγράφη συνοδικώς επάνωθεν του ιερού θυσιαστηρίου παρά της ημών μετριότητος και της μακαριότητός του και πάντων των συναδέλφων αγίων αρχιερέων.

Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποφαίνεται.
Ο Ιεροσολύμων Πολύκαρπος συναποφαίνεται.
Ο Καισαρίας Ιωαννίκιος.
Ο Νικομηδείας Αθανάσιος.
Ο Δέρκων Γρηγόριος.
Ο Αδριανουπόλεως Δωρόθεος.
Ο Βιζύης Ιερεμίας.
Ο Σίφνου Καλλίνικος.
Ο Ηρακλείας Μελέτιος.
Ο Νικαίας Μακάριος.
Ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ.
Ο Βερροίας Ζαχαρίας.
Ο Διδυμοτοίχου Καλλίνικος.
Ο Βάρνης Φιλόθεος.
Ο Ρέοντος Διονύσιος.
Ο Κυζίκου Κωνστάντιος.
Ο Χαλκηδόνας Γρηγόριος.
Ο Τουρνόβου Ιωαννίκιος.
Ο Πισειδίας Αθανάσιος.
Ο Δρύστας Ανθιμος.
Ο Σωζοπόλεως Παίσιος.
Ο Φαναρίου και Φερσάλων Δαμασκηνός.
Ο Ναυπάκτου και Αρτης Ανθιμος.

Πηγή: http://www.pare-dose.net/blog/?p=128

  ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ: «ΝΑ ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΣΚΛΑΒΟΙ ΟΙ ΡΑΓΙΑΔΕΣ» ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ... ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ ΔΙΔΑΧΗ Δ'
«Ο ΙΕΡΕΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ ΚΙ ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΣ. ΣΚΥΨΕ ΚΑΙ ΦΙΛΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ»!

ΠΩΣ ΝΑ ΣΗΚΩΣΕΙ ΛΟΙΠΟΝ ΚΕΦΑΛΙ Ο ΡΑΓΙΑΣ;
ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ: «Και εγώ αδελφοί μου, όπου αξιώθηκα και εστάθηκα εις αυτόν τον άγιον τόπον τον αποστολικόν, δια την ευσπλαχνίαν του Χριστού μας, εξέταξα πρώτον δια λόγου σας και έμαθα πώς με την χάριν του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και Θεού, δεν είσθενε Έλληνες, δεν είσθενε ασεβείς, αιρετικοί, άθεοι, αλλ' είσθενε ευσεβείς ορθόδοξοι χριστιανοί ...».
«Τριακόσιους χρόνους μετά την Ανάστασιν του Χριστού μας έστειλεν ο Θεός τον άγιον Κωνσταντίνον και εστερέωσε βασίλειον χριστιανικόν• και το είχαν χριστιανοί το βασίλειον 1150 χρόνους. Ύστερον το εσήκωσεν ο Θεός από τούς χριστιανούς και έφερε τον Τούρκον και του το έδωσε (το Βυζάντιο) δια ιδικόν μας καλόν, και το έχει ο Τούρκος 320 χρόνους. Και διατί έφερεν ο Θεός τον Τούρκον και δεν έφερεν άλλο γένος; Δια ιδικόν μας συμφέρον• διότι τα άλλα έθνη θα μας έβλαπτον εις την πίστιν, ο δε Τούρκος άσπρα (χρήματα) άμα του δώσης κάμνεις ο,τι θέλεις. Και δια να μη κολασθώμεν, το έδωσε του Τούρκου, και τον έχει ο Θεός τον Τούρκον ωσάν σκύλον να μας φυλάει».
Αποσπάσματα από ομιλίες του Κοσμά του Αιτωλού.
ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΊ ΔΕΝ ΈΧΟΥΝ ΠΑΤΡΊΔΑ: «Ημείς χριστιανοί μου δεν έχουμε εδώ πατρίδα. δια τούτο και ο θεός μας έκαμε με το κεφαλή ορθούς και μας έβαλε το νου εις το επάνω μέρος ώστε να στοχαζόμαστε, πάντοτε την ουράνιον βασιλείαν, την αληθινή πατρίδα μας». Κοσμάς ο Αιτωλός, διδαχή β'

Αυτό που λέει περί όρθιας κεφαλής και τον νου κοντά στον ουρανό είναι κλοπή από τις πλατωνικές ιδέες!
Πολυδιαφημισμένη από τους ελληνορθόδοξους είναι η διδαχή: «Είναι προτιμότερο να έχει κανείς σχολείο στον τόπο του, παρά βρύσες και ποτάμια».
Κανείς τους όμως δεν διαβάζει και τη συνέχεια: «Σκοπός του σχολείου είναι να διδάξει, τι είναι Θεός, τι είναι άγγελοι, δαίμονες, κόλαση, παράδεισος».
Όλα τα σκοτεινά βυζαντινά χρόνια το πατριαρχείο, το οποίο έλεγχε πλήρως την παιδεία των Ελλήνων, επέτρεπε να διδάσκονται μόνο το Ψαλτήρι κι η Οκτώηχος. Για τέτοια σχολεία μιλούσε κι ο Κοσμάς. Ούτε καν σκεφτόταν σχολεία, που θα δίδασκαν επιστήμες, αρχαίους συγγραφείς ή οτιδήποτε άλλο σχετικό. Αυτά κυνηγιώνταν κι έκλειναν -όχι από τους Τούρκους, αλλά- από το πατριαρχείο. (Βλ. «Η ιερά εξέταση του Γρηγορίου Ε΄».) Ο Κοσμάς ήταν σαφής: «Το σχολείο ανοίγει τες εκκλησίες, το σχολείο ανοίγει τα μοναστήρια» (Μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγ. Καντιώτη, «Κοσμάς ο Αιτωλός», εκδόσεις Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητας «Ο Σταυρός», σελ. 142 και 209).

«Να μαζευθήτε όλοι να κάμετε ένα σχολείον καλόν, να βάλετε και επιτρόπους να το κυβερνούν, να βάνουν διδάσκαλον να μανθάνουν όλα τα παιδιά γράμματα, πλούσια και πτωχά. Διότι από το σχολείον μανθάνομεν τι είνε Θεός, τι είνε Αγία Τριάς, τι είνε Άγγελοι, δαίμονες, παράδεισος, κόλασις, αρετή, κακία• τι είνε ψυχή, σώμα κ.λ.π. Διότι χωρίς το σχολείον περιπατούμεν εις το σκότος• από το σχολείον ανοίγει το μοναστήριον».
ΑΥΤΟΣ ΛΟΙΠΟΝ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΓΙΟΣ!!!

Το διπλωματικό παρασκήνιο πριν τη ναυμαχία - Ο καθοριστικός ρόλος του Κόδριγκτον - Η πανωλεθρία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στο Ναβαρίνο - Οι συνέπειες της νίκης των Ευρωπαίων για την Ελληνική Επανάσταση

Είναι γνωστό ότι από το 1824, όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ έφτασαν στην Πελοπόννησο για πρώτη φορά, οι ελληνικές δυνάμεις βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση. Η προέλαση των Αιγυπτίων ανακόπηκε μόνο στα όρια της Μάνης και τους Μύλους της Λέρνης. Στις περιοχές που είχαν καταληφθεί, ο Κολοκοτρώνης, μετά την αποφυλάκισή του, με μια μορφή κλεφτοπόλεμου παρενοχλούσε τα εχθρικά στρατεύματα και προσπαθούσε να αποτρέψει το "προσκύνημα" των ντόπιων στον Ιμπραήμ. Οι Έλληνες ζητούσαν βοήθεια από τη βρετανική κυβέρνηση, ενώ οι υπόλοιπες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις έμεναν αδρανείς ή είχαν εχθρική στάση απέναντι στη χώρα μας, με κορυφαία βέβαια την Αυστρία, η πολιτική της οποίας καθοριζόταν από τον συντηρητικό και ανθέλληνα Υπουργό Εξωτερικών Μέτερνιχ.



Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Απαρχή της μεταβολής της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στην Ελλάδα ήταν ο θάνατος του τσάρου της Ρωσίας Αλέξανδρου Α', που μάλλον ακολουθούσε πολιτική σύμπλευσης με εκείνη του Μέτερνιχ. Ο αδελφός του, Νικόλαος Α' που τον διαδέχθηκε, ήθελε η Ρωσία να επιβληθεί ως μεγάλη δύναμη και να προστατεύσει τους ορθόδοξους Έλληνες από τους Τούρκους. Οι Βρετανοί, που δεν ήθελαν να αφήσουν τους Ρώσους να "κινούνται" ανενόχλητοι, έστειλαν τον δούκα του Ουέλινγκτον, νικητή της μάχης του Βατερλό, στη Ρωσία. Τότε υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο της Αγίας Πετρούπολης, με το οποίο οι δύο δυνάμεις συμφωνούσαν να μεσολαβήσουν ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους για να δημιουργηθεί αυτόνομο ελληνικό κράτος, υποτελές όμως, στον σουλτάνο. Μια άλλη ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα εξέλιξη ήταν η τοποθέτηση του Στράτφορντ Κάνινγκ, πρώτου ξάδερφου του Τζορτζ Κάνινγκ, ως πρεσβευτή της Μ. Βρετανίας στην Κων/πολη (1826). Αυτός πίεσε και πέτυχε τελικά να ενταχθεί και η Γαλλία στον άτυπο συνασπισμό Βρετανίας-Ρωσίας. Η Πρωσία, η άλλη μεγάλη δύναμη της εποχής, ακολουθούσε μάλλον την πολιτική Μέτερνιχ στα επαναστατικά κινήματα που είχαν φουντώσει στην Ευρώπη εκείνη την περίοδο.

Ο σουλτάνος, όταν ενημερώθηκε από τον Κάνινγκ για τις προθέσεις των μεγάλων δυνάμεων, δεν δέχτηκε να κάνει καμία υποχώρηση. Πίστευε ότι ο Ιμπραήμ, μετά ειδικά την πτώση του Μεσολογγίου και την κατάληψη της Ακρόπολης στην Αθήνα, θα κατόρθωνε να καταπνίξει την Επανάσταση και στη θάλασσα. Η αρνητική αυτή στάση του σουλτάνου (χαρακτήρισε μάλιστα το πρωτόκολλο "άχρηστο κομμάτι χαρτί"), οδήγησε τους τρεις συμμάχους να υπογράψουν τη Συνθήκη του Λονδίνου (6/7/1827). Σύμφωνα μ' αυτή προσέφεραν τη μεσολάβησή τους για σύναψη συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, με βασικό όρο τον άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών. Υπήρχε όμως κι ένα μυστικό, άκρως σημαντικό, άρθρο, σύμφωνα με το οποίο,  αν η τουρκική πλευρά δεν απαντούσε ή δεν δεχόταν τη μεσολάβηση, οι μεγάλες δυνάμεις θα αναγνώριζαν την ύπαρξη ελληνικού κράτους και θα έπαιρναν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τον τερματισμό των συγκρούσεων, χωρίς όμως την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.



Όλο το περιεχόμενο της Συνθήκης και το μυστικό άρθρο διέρρευσαν στους "Times" του Λονδίνου και δημοσιεύθηκαν στις 12 Ιουλίου 1827. Ο σουλτάνος αρνήθηκε κατηγορηματικά κάθε διαπραγμάτευση. Όταν στις 8 Αυγούστου 1827 πέθανε ο Τζορτζ Κάνιγκ, πρωτεργάτης της συνεννόησης των τριών χωρών, ο Μέτερνιχ, που είχε χαρακτηρίσει παλαιότερα τον Κάνιγκ "κακοποιό μετέωρο" και οι υπόλοιποι ανθέλληνες και οι συντηρητικοί κύκλοι στην Ευρώπη έσπευσαν να πανηγυρίσουν, θεωρώντας δεδομένο ότι η συμμαχία θα διαλυόταν. Κάτι τέτοιο ευτυχώς δεν έγινε. Την ίδια περίοδο, ο Ιμπραήμ τρομοκρατούσε τους κατοίκους της Πελοποννήσου, κατέστρεφε χωριά και καλλιέργειες, ενώ πολλοί Έλληνες συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν ως σκλάβοι στην Αίγυπτο. Υπήρχε διάχυτη η εντύπωση στους φιλελληνικούς κύκλους της Ευρώπης ότι σκόπευε να διώξει όλους τους Έλληνες από το Μοριά και να εγκαταστήσει εκεί Αιγύπτιους μουσουλμάνους. Παράλληλα, ο σουλτάνος Μαχμούτ Β' και ο κυβερνήτης της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, πατέρας του Ιμπραήμ, σκόπευαν να επιτεθούν στην Ύδρα, που πίστευαν ότι ήταν ο βασικός τροφοδότης των επαναστατικών εστιών στον ελλαδικό χώρο. Η κάθοδος των συμμαχικών στόλων στην Ελλάδα και η μάλλον αναπόφευκτη σύγκρουση με Τούρκους και Αιγύπτιους ήταν φανερό ότι πλησίαζε... Να αναφέρουμε ότι εκτός από τον Στράτφορντ Κάνιγκ, πρεσβευτές των άλλων μεγάλων δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη το 1826 ήταν οι Ριμποπιέρ και Γκιγιομινέ.
Οι τρεις αυτοί διπλωμάτες ανακοίνωσαν (9/9/1827) στους Τούρκους αξιωματούχους ότι είχαν δώσει εντολή στους ναυάρχους τους να εφαρμόσουν τον "ειρηνικό αποκλεισμό".



ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ

Στις 5 Αυγούστου 1827 ο βρετανικός στόλος, με επικεφαλής του Κόδριγκτον, και ο γαλλικός, με επικεφαλής τον Δεριγνί, έφτασαν στο Ναύπλιο, όπου ανήγγειλαν στην ελληνική κυβέρνηση τη Συνθήκη του Λονδίνου. Παράλληλα, ζητούσε να μεταφερθεί η πρωτεύουσα του κράτους στην Αίγινα, πράγμα που έγινε. 
Στις 12 Σεπτεμβρίου ο Κόδριγκτον έφτασε στο Ναβαρίνο, όπου βρισκόταν ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος, και κοινοποίησε το περιεχόμενο της Συνθήκης του Λονδίνου. Το ίδιο έκανε και ο Δεριγνί με τον Ιμπραήμ, ο οποίος ζήτησε από τους δυο ναυάρχους (ο ρωσικός στόλος δεν είχε φτάσει ακόμα) εικοσαήμερη προθεσμία για να λάβει νέες οδηγίες. Μια προσπάθεια του Ιμπραήμ να μεταφέρει με πλοία εφόδια στην Πάτρα απέτυχε καθώς εμποδίστηκε από τον Κόδριγκτον. Στις 3 Οκτωβρίου 1827 έληξε η προθεσμία που είχε ζητήσει ο Ιμπραήμ. Οι τρεις συμμαχικοί στόλοι (ήδη είχε καταπλεύσει και ο ρωσικός με επικεφαλής τον Χέιδεν) αγκυροβόλησαν έξω από τη Σφακτηρία.

Στις 6 Οκτωβρίου έγινε σύσκεψη των τριών ναυάρχων. Όλοι επιθυμούσαν την ανάληψη δράσης, καθώς δεν ήθελαν να τους βρει ο χειμώνας στο Ναβαρίνο. Έλαβαν και μια επιστολή από τον Κολοκοτρώνη, που τους ανέφερε ότι οι άνδρες του Ιμπραήμ προέβαιναν σε γενοκτονία στη Μεσσηνία. Έτσι, έστειλαν τον συνταγματάρχη Κράντοκ, για να μεταφέρει τελεσιγραφική απαίτηση στον Ιμπραήμ να σταματήσει κάθε εχθρική ενέργεια στον Μοριά. Ο Ιμπραήμ απέφυγε να συναντήσει τον Κράντοκ κι έτσι οι ναύαρχοι αποφάσισαν να μπουν στον Κόλπο του Ναβαρίνου, για να επιτηρούν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο που βρισκόταν εκεί.

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ - ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ

Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος αποτελούνταν από 3 μεγάλα πλοία, 24 φρεγάτες και άλλα μικρότερα. Συνολικά 89 σκάφη και 41 μεταγωγικά, από τα οποία τα 8 ήταν αυστριακά. Αρχηγός των Τούρκων ήταν ο Ταχήρ Μπέης και των Αιγυπτίων ο Μουσταφάς μπέης κι ο Μωχαρέμ μπέης. Η συμμαχική δύναμη ήταν πολύ μικρότερη: 12 βρετανικά πλοία, συγκεκριμένα τα: "Asia" (ναυαρχίδα), "Genoa", "Albion", "Darmouth", "Cabrian", "Glasgow", Talbot",  "Rose", "Mosquito", "Brisk", "Philomel" και "Hind", 8 ρωσικά, τα: "Azov" (ναυαρχίδα), "Ezekiel", "Cangut", "Aleksandr", "Provornoy", "Elena", "Konstantin" και "Kastor" και 7 γαλλικά: "Sirene" (ναυαρχίδα), "Scipion", "Trident", "Breslaw", "Armide", "Daphne" και "Alkyone".
Επικεφαλής όλων των δυνάμεων των συμμάχων ήταν ο Κόδριγκτον, που έφερε τον βαθμό του αντιναυάρχου, καθώς οι Δεριγνί και Χέιδεν ήταν υποναύαρχοι.

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ

Το μεσημέρι της 8ης Οκτωβρίου οι δύο αντίπαλοι στόλοι είχαν πάρει τις τελικές θέσεις τους. Η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ηλεκτρισμένη, όταν ένα εχθρικό πυρπολικό πλησίασε πολύ κοντά στο πλοίο "Darmouth" και ο κυβερνήτης του Φέλοους έστειλε μια βάρκα με επικεφαλής τον υποπλοίαρχο Φίτσροϊ και λίγους άνδρες για να ζητήσουν από το πλήρωμα του πυρπολικού να απομακρυνθεί. Το πλήρωμα όμως σκότωσε τον υποπλοίαρχο και μερικούς άνδρες! Ο Φέλοους έστειλε άλλο πλοιάριο για να απομακρύνει το πυρπολικό και διέταξε να ανταποδώσουν από το "Darmouth" τα πυρά προς τους αντιπάλους. Ταυτόχρονα, η γαλλική ναυαρχίδα "Sirene" χτυπήθηκε από την αιγυπτιακή φρεγάτα "Εσμίνα" και η "Asia" δέχθηκε τα πυρά της τουρκικής ναυαρχίδας. Ο Κόδριγκτον έστειλε αντιπροσωπεία στους Αιγύπτιους για να τους αναφέρει ότι δεν ήταν σκοπός τους να συγκρουστούν μαζί τους, αλλά να τους αναγκάσουν να επιστρέψουν στις βάσεις τους. Οι μεν Τούρκοι στα Δαρδανέλια και οι Αιγύπτιοι στην Αλεξάνδρεια.

Οι Αιγύπτιοι χωρίς κανένα λόγο, σκότωσαν τον Έλληνα πλοηγό του Κόδριγκτον Πέτρο Μικέλη, έναν από τους απεσταλμένους. Ο Πέτρος Μικέλης ήταν πιθανότατα ο μόνος Έλληνας που σκοτώθηκε στη ναυμαχία του Ναβαρίνου. Αμέσως από την "Asia" άρχισαν κανονιοβολισμοί προς την αιγυπτιακή ναυαρχίδα, που είχαν ως αποτέλεσμα τη βύθισή της. Ακολούθησαν σφοδρά πυρά εκατέρωθεν. Γύρω στις 3 μ.μ. έφτασε κι ο ρωσικός στόλος, που ως τότε βρισκόταν πιο πίσω. Η άφιξή του προκάλεσε ενθουσιασμό στους άνδρες των συμμάχων. Γύρω στις 6 μ.μ. τα πάντα είχαν τελειώσει. Οι σύμμαχοι είχαν θριαμβεύσει! Από τα 89 πλοία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου τα 60 είχαν βυθιστεί ή καταστραφεί, 15 είχαν ριχθεί στα αβαθή του Κόλπου του Ναβαρίνου έχοντας υποστεί μεγάλες ζημιές και μόλις 14, υπό τον Ιμπραήμ, έφυγαν αλώβητα και έφτασαν μετά από 2 μήνες στην Αλεξάνδρεια. Οι νεκροί των Τούρκων και των Αιγυπτίων υπολογίζονται σε 6.000.
Από τα συμμαχικά πλοία δεν βυθίστηκε κανένα, μόνο ορισμένα, όπως η "Asia" υπέστησαν μεγάλες ή μικρότερες ζημιές.

272 Άγγλοι, 185 Γάλλοι και 198 Ρώσοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν.
Η "ψυχή" της μεγάλης νίκης των συμμάχων ήταν ο Βρετανός ναύαρχος Έντουαρντ Κόδριγκτον (1770-1851). Είχε διακριθεί και στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ (1805) ως κυβερνήτης του πολεμικού πλοίου "Orion" . Αργότερα συμμετείχε στις επιχειρήσεις των Άγγλων στη Μεσόγειο, συνεργαζόμενος με τους Ισπανούς εναντίον των Γάλλων (με τους οποίους ήταν σύμμαχος στο Ναβαρίνο). Το 1821 έγινε αντιναύαρχος και το 1826 διορίστηκε αρχηγός της αγγλικής μοίρας στη Μεσόγειο.



ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΚΗΣ ΝΙΚΗΣ ΣΤΟ ΝΑΒΑΡΙΝΟ

Όπως ήταν φυσικό, η νίκη του συμμαχικού στόλου στο Ναβαρίνο πανηγυρίστηκε έντονα στην Ελλάδα. Ο λαός έβλεπε ότι η ημέρα της ελευθερίας ζύγωνε. Απόλυτη ικανοποίηση επικράτησε στο Παρίσι και την Αγία Πετρούπολη. Μάλιστα, οι Γάλλοι, πέρα από τη σημαντική συμβολή τους στη νίκη ένιωσαν και τεράστια ηθική ικανοποίηση για την επιτυχία του ναυτικού τους που είχε γνωρίσει πανωλεθρία στο Τραφάλγκαρ. Οι Ρώσοι, οι οποίοι περισσότερο απ' όλους επιδίωξαν τη σύγκρουση, θεώρησαν ότι πέτυχαν ένα ισχυρό πλήγμα στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Μην ξεχνάμε άλλωστε και τον νικηφόρο για τους Ρώσους πόλεμο με τους Οθωμανούς, που ακολούθησε μετά το Ναβαρίνο (1828-1829).
Στη Βρετανία, όπου υπήρχε έντονο φιλελληνικό κλίμα, η συμμαχική νίκη έγινε δεκτή, αρχικά, με ενθουσιασμό. Ωστόσο, η αλλαγή της Κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 1828, οπότε ανέλαβε την εξουσία ο νικητής του Ναπολέοντα στο Βατερλό, δούκας του Ουέλινγκτον, άλλαξε τα δεδομένα.
Η συνάντηση των δύο στόλων στο Ναβαρίνο χαρακτηρίστηκε "απροσδόκητη", ενώ η ναυμαχία που ακολούθησε χαρακτηρίστηκε "ατυχές γεγονός", σε ένα βασιλικό λόγο που εκφώνησε ο Ουέλινγκτον. Υπήρχε άλλωστε ο φόβος ότι άνοιγε πλέον ο "δρόμος" για κάθοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο. 

Στη Βιέννη ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος χαρακτήρισε τη ναυμαχία σαν "δολοφονία", ενώ ο Μέτερνιχ υποστήριξε ότι "θα ακολουθούσε γενικό χάος".

Στην Κωνσταντινούπολη ο σουλτάνος Μαχμούτ Β' αναστατώθηκε από τα νέα. Δεν μπορούσε να κοιμηθεί για μέρες και απειλούσε ότι θα εξαφανίσει από προσώπου γης όλους τους Έλληνες. Οι πρεσβευτές των τριών συμμάχων του ζήτησαν να δεχθεί τη Συνθήκη του Λονδίνου, σε διαφορετική περίπτωση θα αποχωρούσαν από την Πόλη. Σε συμβούλιο που ακολούθησε, οι Τούρκοι αποφάσισαν να μην προχωρήσουν σε πόλεμο με τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Μάλιστα, στη διάρκεια του συμβουλίου, ο Μαχμούτ Β' είπε χαρακτηριστικά: "Σε αυτόν τον κόσμο ο άνθρωπος κάνει αυτό που μπορεί, όχι αυτό που θέλει...". Μεγάλη αλήθεια! Τελικά οι 3 πρεσβευτές αποχώρησαν από την Κωνσταντινούπολη στις 8 Δεκεμβρίου 1827, καθώς δεν είχαν πάρει σαφή και ικανοποιητική απάντηση από τους Οθωμανούς. 
Μπορεί η νίκη των συμμάχων στο Ναβαρίνο να μην σήμανε αυτόματα την ανεξαρτησία της Ελλάδας, όμως Τούρκοι και Αιγύπτιοι είχαν δεχθεί σοβαρότατο πλήγμα, ενώ οι μεγάλες δυνάμεις είχαν δεσμευθεί για τη δημιουργία αυτόνομου ή ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Ακολούθησε, όπως είπαμε, ο ρωσοτουρκικός πόλεμος (1828-1829), η εκστρατεία του Μεζόν στην Πελοπόννησο και τελικά η αποδοχή από τους Τούρκους της δημιουργίας ελληνικού κράτους (Μάρτιος 1829).


ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΔΡΙΓΚΤΟΝ - ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΙΝΟΥ

Επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναβαρίνο (λόγω βαθμού) και πρωτεργάτης της νίκης τους ήταν ο αντιναύαρχος Κόδριγκτον, ο οποίος προφανώς εμφορούμενος και από φιλελληνικά αισθήματα, ίσως κάπου να είχε υπερβεί τις εντολές που του δόθηκαν.
Αρχικά τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Λουτρού (Order of the Bath). Ένα γεγονός που δεν είχε υποπέσει στην αντίληψή του όμως, του δημιούργησε σοβαρά προβλήματα. Όπως είπαμε, τα πλοία του Ιμπραήμ (όπως κι αυτά της ναυτικής μοίρας της Τύνιδας, που δεν είχαν πάρει μέρος στη ναυμαχία), έφυγαν για την Αλεξάνδρεια. Φαίνεται ότι στα 21 μεταγωγικά που συνόδευαν τα πλοία του, υπήρχαν Έλληνες αιχμάλωτοι.
Σχετικές ερωτήσεις υποβλήθηκαν στη βρετανική Βουλή τον Μάρτιο του 1828. Γινόταν λόγος για 2.000 άνδρες αιχμαλώτους, πολλοί από τους οποίους ήταν τραυματίες, και 600 γυναικόπαιδα. Άλλες αναφορές έκαναν λόγο για 5.000 αιχμαλώτους. Κατηγορήθηκε ο Κόδριγκτον ότι κακώς άφησε τα πλοία του Ιμπραήμ να φύγουν χωρίς να τα ελέγξει και του αφαιρέθηκε η διοίκηση των ναυτικών βρετανικών δυνάμεων της Μεσογείου.
Ο γενναίος ναυτικός αγωνίστηκε να αποκαταστήσει την υπόληψή του και τα κατάφερε. Από το 1831 ως το 1839 ήταν μέλος του αγγλικού κοινοβουλίου και πέτυχε, ανάμεσα στα άλλα, να δοθεί αποζημίωση 60.000 λιρών σε όσους πολέμησαν στο Ναβαρίνο.

Στα… παραλειπόμενα της ναυμαχίας τώρα.
Ο Κόδριγκτον ήταν παράτολμος. Στεκόταν όρθιος στο κατάστρωμα της “Asia” και, καθώς ήταν και ψηλός, αποτελούσε εύκολο στόχο για τους αντίπαλους σκοπευτές. Ο Ταχίρ πασάς έδωσε εντολή σε μια ομάδα επίλεκτων σκοπευτών να τον τραυματίσει ή να τον σκοτώσει για να προκληθεί πανικός στα συμμαχικά πλοία. Το μόνο που κατάφεραν ήταν να χτυπήσουν… το πηλήκιό του και το ρολόι του! Ατάραχος ο Βρετανός συνέχιζε να μάχεται. Ακόμα κι όταν ο γιος του, ο δόκιμος Χένρι Κόδριγκτον, που υπηρετούσε επίσης στην “Asia” τραυματίστηκε, ο ναύαρχος κλονίστηκε μόνο για λίγο. Είδε βέβαια τον γιο του και αμέσως μετά… ανέλαβε δράση. Ο νεαρός Χένρι τελικά ανάρρωσε πλήρως. Ο Κόδριγκτον είχε κι έναν άλλο γιο, τον Έντουαρντ, επίσης δόκιμο, που υπηρετούσε στη φρεγάτα “Cabrian”, που βρισκόταν στο Αιγαίο στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης. Ο Έντουαρντ πνίγηκε στο Αιγαίο, στη διάρκεια μιας καταιγίδας το 1822…
Πολλοί Γάλλοι αξιωματικοί υπηρετούσαν στον αιγυπτιακό στόλο. Όλοι, εκτός από τον πλοίαρχο Λε Ταλιέ, έφυγαν από τα πλοία των Αιγυπτίων πριν τη ναυμαχία. Ανάλογη «συμπεριφορά» με τον Κόδριγτον έδειξε ο κυβερνήτης του πλοίου “Genoa” πλοίαρχος Μπάθραστ. Έδινε εντολές ακάλυπτος, με το ξίφος στο χέρι! Κάποια στιγμή, ένα κομμάτι ξύλου εκτοξεύτηκε και έκοψε την άκρη του πηληκίου του. Ο Μπάθραστ χαμογέλασε και συνέχισε να δίνει εντολές! Δυστυχώς σύντομα δέχτηκε τρεις σφαίρες που προκάλεσαν τον θάνατό του, αν και έζησε 11 ώρες μέχρι να υποκύψει στα τραύματά του. Από τον Κόδριγκτον, που τον επισκέφτηκε, ζήτησε να φροντίσει να ανταμειφθούν όσοι πολέμησαν στο Ναβαρίνο…

Σημαντικές πληροφορίες για τη ναυμαχία μας δίνει σ’ ένα βιβλίο του ανώνυμος ναύτης του “Genoa”. Όπως γράφει, μόνο ένας από το πλήρωμα του “Genoa” λιποψύχησε και κρύφτηκε σε μια αποθήκη. Ήταν ο ναύτης Μάνξμαν. Μετά το τέλος της ναυμαχίας, προσποιήθηκε ότι βοηθά τους συναδέλφους του να καθαρίσουν το πλοίο. Έγινε όμως αντιληπτή η όλη του συμπεριφορά και ο πλοίαρχος Ντίκινσον (που αντικατέστησε τον πλοίαρχο Μπάθραστ που σκοτώθηκε, όπως είδαμε παραπάνω), διέταξε να τον μαστιγώσουν 36 φορές, να ράψει τη λέξη «δειλός» (coward ή chicken άραγε;) πάνω στα ρούχα του (!) και να γευματίζει μόνος του. Πολλοί από τους πυροβολητές του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας, ήταν δεμένοι για να μην μπορούν να απομακρυνθούν. Έτσι, όταν τα πλοία βυθίζονταν, πνίγονταν.
Ένα μέρος από τα πυροβόλα των τουρκοαιγυπτιακών πλοίων μεταφέρθηκε στην Τεργέστη, όπου τα έλιωσαν για το μέταλλό τους. Από αυτό κατασκευάστηκε μια καμπάνα για την εκκλησία του χωριού Σβέτι Γιοστ στη Σλοβενία. Σημαντική ήταν η συμβολή δυο Ελλήνων που υπηρετούσαν στον ρωσικό στόλο: του διερμηνέα Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου και του πλοηγού Σάντου Μπαλούρδου.
Μάλιστα, ο Σάντος Μπαλούρδος, μετά την Επανάσταση, άνοιξε στην Αθήνα το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» (στη γωνία Ερμού και Αιόλου. Ήταν το πρώτο καφενείο με μπιλιάρδο! Στο καφενείο σύχναζαν κυρίως αντικαθεστωτικοί και σπάνια Βαυαροί. Το 1842, τη μέρα της επετείου της ναυμαχίας του Ναβαρίνου, σημαιοστόλισε το καφενείο και όλη τη μέρα κερνούσε τους πελάτες!

Όταν ιδρύθηκε το Τάγμα του Σωτήρος, με απόφαση του Όθωνα, οι τρεις ναύαρχοι ήταν από τους πρώτους που έγιναν μέλη του. Ο Κόδριγκτον ήταν από τους χορηγούς των εράνων που πραγματοποιούσε το φιλελληνικό σωματείο του Λονδίνου.
Το μεγαλύτερο νησί της Γης του Πυρός, που τώρα ανήκει στη Χιλή, ονομάζεται Ναβαρίνο, ενώ το ίδιο όνομα έδωσαν οι Ρώσοι στο ακρωτήριο που κλείνει τον κόλπο του Αναρτίρ στη Βερίγγειο Θάλασσα!
Κλείνουμε με μια σύντομη αναφορά στους Δεριγνί και Χέιδεν.
Ο Ανρί Δεριγνί (1782-1835) ήταν γιος στρατιωτικού. Το 1798 κατατάχθηκε στο Ναυτικό. Είχε πλούσια πολεμική εμπειρία, καθώς υπηρέτησε και στους πεζοναύτες. Από το 1822, ήταν διοικητής του γαλλικού στόλου της Ανατολής. Από το 1831 ως το 1835, ήταν μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου, ενώ χρημάτισε Υπουργός Ναυτικών και αργότερα Υπουργός Εξωτερικών.

Ο Λογγίνος Χέιδεν (1772-1850) ήταν ολλανδικής καταγωγής. Διακρίθηκε ως αξιωματικός του ολλανδικού ναυτικού, καταδιώκοντας πειρατές στη Μεσόγειο και τον Ινδικό Ωκεανό. Το 1810 έφυγε για τη Ρωσία, αφού προηγουμένως είχε φυλακιστεί ως «αντιδραστικός». Το 1817 έγινε ναύαρχος του ρωσικού ναυτικού και το 1827 ανέλαβε την αρχηγία της ρωσικής ναυτικής μοίρας στη Μεσόγειο. Μετά την Επανάσταση, συνεργάστηκε με τον Καποδίστρια για την αντιμετώπιση της πειρατείας στις ελληνικές θάλασσες.

Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827) Είναι γνωστό ότι από το 1824, όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ έφτασαν στην Πελοπόννησο για πρώτη φορά, οι Ελληνικές δυνάμεις βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση. Η προέλαση των Αιγυπτίων ανακόπηκε μόνο στα όρια της Μάνης και τους Μύλους της Λέρνης. Στις περιοχές που είχαν καταληφθεί, ο Κολοκοτρώνης, μετά την αποφυλάκισή του, με μια μορφή κλεφτοπόλεμου παρενοχλούσε τα εχθρικά στρατεύματα και προσπαθούσε να αποτρέψει το "προσκύνημα" των ντόπιων στον Ιμπραήμ. Οι Έ... Διαβάστε όλο το άρθρο: https://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2017/02/naumahia-nauarinou-1827.html

Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827)

Μιχάλης Στούκας12/02/201708:2052

Εκτύπωση

 

Το διπλωματικό παρασκήνιο πριν τη ναυμαχία - Ο καθοριστικός ρόλος του Κόδριγκτον - Η πανωλεθρία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στο Ναβαρίνο - Οι συνέπειες της νίκης των Ευρωπαίων για την Ελληνική Επανάσταση

Είναι γνωστό ότι από το 1824, όταν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ έφτασαν στην Πελοπόννησο για πρώτη φορά, οι ελληνικές δυνάμεις βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση. Η προέλαση των Αιγυπτίων ανακόπηκε μόνο στα όρια της Μάνης και τους Μύλους της Λέρνης. Στις περιοχές που είχαν καταληφθεί, ο Κολοκοτρώνης, μετά την αποφυλάκισή του, με μια μορφή κλεφτοπόλεμου παρενοχλούσε τα εχθρικά στρατεύματα και προσπαθούσε να αποτρέψει το "προσκύνημα" των ντόπιων στον Ιμπραήμ. Οι Έλληνες ζητούσαν βοήθεια από τη βρετανική κυβέρνηση, ενώ οι υπόλοιπες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις έμεναν αδρανείς ή είχαν εχθρική στάση απέναντι στη χώρα μας, με κορυφαία βέβαια την Αυστρία, η πολιτική της οποίας καθοριζόταν από τον συντηρητικό και ανθέλληνα Υπουργό Εξωτερικών Μέτερνιχ.



Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Απαρχή της μεταβολής της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στην Ελλάδα ήταν ο θάνατος του τσάρου της Ρωσίας Αλέξανδρου Α', που μάλλον ακολουθούσε πολιτική σύμπλευσης με εκείνη του Μέτερνιχ. Ο αδελφός του, Νικόλαος Α' που τον διαδέχθηκε, ήθελε η Ρωσία να επιβληθεί ως μεγάλη δύναμη και να προστατεύσει τους ορθόδοξους Έλληνες από τους Τούρκους. Οι Βρετανοί, που δεν ήθελαν να αφήσουν τους Ρώσους να "κινούνται" ανενόχλητοι, έστειλαν τον δούκα του Ουέλινγκτον, νικητή της μάχης του Βατερλό, στη Ρωσία. Τότε υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο της Αγίας Πετρούπολης, με το οποίο οι δύο δυνάμεις συμφωνούσαν να μεσολαβήσουν ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους για να δημιουργηθεί αυτόνομο ελληνικό κράτος, υποτελές όμως, στον σουλτάνο. Μια άλλη ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα εξέλιξη ήταν η τοποθέτηση του Στράτφορντ Κάνινγκ, πρώτου ξάδερφου του Τζορτζ Κάνινγκ, ως πρεσβευτή της Μ. Βρετανίας στην Κων/πολη (1826). Αυτός πίεσε και πέτυχε τελικά να ενταχθεί και η Γαλλία στον άτυπο συνασπισμό Βρετανίας-Ρωσίας. Η Πρωσία, η άλλη μεγάλη δύναμη της εποχής, ακολουθούσε μάλλον την πολιτική Μέτερνιχ στα επαναστατικά κινήματα που είχαν φουντώσει στην Ευρώπη εκείνη την περίοδο.

Ο σουλτάνος, όταν ενημερώθηκε από τον Κάνινγκ για τις προθέσεις των μεγάλων δυνάμεων, δεν δέχτηκε να κάνει καμία υποχώρηση. Πίστευε ότι ο Ιμπραήμ, μετά ειδικά την πτώση του Μεσολογγίου και την κατάληψη της Ακρόπολης στην Αθήνα, θα κατόρθωνε να καταπνίξει την Επανάσταση και στη θάλασσα. Η αρνητική αυτή στάση του σουλτάνου (χαρακτήρισε μάλιστα το πρωτόκολλο "άχρηστο κομμάτι χαρτί"), οδήγησε τους τρεις συμμάχους να υπογράψουν τη Συνθήκη του Λονδίνου (6/7/1827). Σύμφωνα μ' αυτή προσέφεραν τη μεσολάβησή τους για σύναψη συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, με βασικό όρο τον άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών. Υπήρχε όμως κι ένα μυστικό, άκρως σημαντικό, άρθρο, σύμφωνα με το οποίο,  αν η τουρκική πλευρά δεν απαντούσε ή δεν δεχόταν τη μεσολάβηση, οι μεγάλες δυνάμεις θα αναγνώριζαν την ύπαρξη ελληνικού κράτους και θα έπαιρναν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τον τερματισμό των συγκρούσεων, χωρίς όμως την ανάληψη στρατιωτικής δράσης.



Όλο το περιεχόμενο της Συνθήκης και το μυστικό άρθρο διέρρευσαν στους "Times" του Λονδίνου και δημοσιεύθηκαν στις 12 Ιουλίου 1827. Ο σουλτάνος αρνήθηκε κατηγορηματικά κάθε διαπραγμάτευση. Όταν στις 8 Αυγούστου 1827 πέθανε ο Τζορτζ Κάνιγκ, πρωτεργάτης της συνεννόησης των τριών χωρών, ο Μέτερνιχ, που είχε χαρακτηρίσει παλαιότερα τον Κάνιγκ "κακοποιό μετέωρο" και οι υπόλοιποι ανθέλληνες και οι συντηρητικοί κύκλοι στην Ευρώπη έσπευσαν να πανηγυρίσουν, θεωρώντας δεδομένο ότι η συμμαχία θα διαλυόταν. Κάτι τέτοιο ευτυχώς δεν έγινε. Την ίδια περίοδο, ο Ιμπραήμ τρομοκρατούσε τους κατοίκους της Πελοποννήσου, κατέστρεφε χωριά και καλλιέργειες, ενώ πολλοί Έλληνες συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν ως σκλάβοι στην Αίγυπτο. Υπήρχε διάχυτη η εντύπωση στους φιλελληνικούς κύκλους της Ευρώπης ότι σκόπευε να διώξει όλους τους Έλληνες από το Μοριά και να εγκαταστήσει εκεί Αιγύπτιους μουσουλμάνους. Παράλληλα, ο σουλτάνος Μαχμούτ Β' και ο κυβερνήτης της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, πατέρας του Ιμπραήμ, σκόπευαν να επιτεθούν στην Ύδρα, που πίστευαν ότι ήταν ο βασικός τροφοδότης των επαναστατικών εστιών στον ελλαδικό χώρο. Η κάθοδος των συμμαχικών στόλων στην Ελλάδα και η μάλλον αναπόφευκτη σύγκρουση με Τούρκους και Αιγύπτιους ήταν φανερό ότι πλησίαζε... Να αναφέρουμε ότι εκτός από τον Στράτφορντ Κάνιγκ, πρεσβευτές των άλλων μεγάλων δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη το 1826 ήταν οι Ριμποπιέρ και Γκιγιομινέ.
Οι τρεις αυτοί διπλωμάτες ανακοίνωσαν (9/9/1827) στους Τούρκους αξιωματούχους ότι είχαν δώσει εντολή στους ναυάρχους τους να εφαρμόσουν τον "ειρηνικό αποκλεισμό".



ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ

Στις 5 Αυγούστου 1827 ο βρετανικός στόλος, με επικεφαλής του Κόδριγκτον, και ο γαλλικός, με επικεφαλής τον Δεριγνί, έφτασαν στο Ναύπλιο, όπου ανήγγειλαν στην ελληνική κυβέρνηση τη Συνθήκη του Λονδίνου. Παράλληλα, ζητούσε να μεταφερθεί η πρωτεύουσα του κράτους στην Αίγινα, πράγμα που έγινε. 
Στις 12 Σεπτεμβρίου ο Κόδριγκτον έφτασε στο Ναβαρίνο, όπου βρισκόταν ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος, και κοινοποίησε το περιεχόμενο της Συνθήκης του Λονδίνου. Το ίδιο έκανε και ο Δεριγνί με τον Ιμπραήμ, ο οποίος ζήτησε από τους δυο ναυάρχους (ο ρωσικός στόλος δεν είχε φτάσει ακόμα) εικοσαήμερη προθεσμία για να λάβει νέες οδηγίες. Μια προσπάθεια του Ιμπραήμ να μεταφέρει με πλοία εφόδια στην Πάτρα απέτυχε καθώς εμποδίστηκε από τον Κόδριγκτον. Στις 3 Οκτωβρίου 1827 έληξε η προθεσμία που είχε ζητήσει ο Ιμπραήμ. Οι τρεις συμμαχικοί στόλοι (ήδη είχε καταπλεύσει και ο ρωσικός με επικεφαλής τον Χέιδεν) αγκυροβόλησαν έξω από τη Σφακτηρία.

Στις 6 Οκτωβρίου έγινε σύσκεψη των τριών ναυάρχων. Όλοι επιθυμούσαν την ανάληψη δράσης, καθώς δεν ήθελαν να τους βρει ο χειμώνας στο Ναβαρίνο. Έλαβαν και μια επιστολή από τον Κολοκοτρώνη, που τους ανέφερε ότι οι άνδρες του Ιμπραήμ προέβαιναν σε γενοκτονία στη Μεσσηνία. Έτσι, έστειλαν τον συνταγματάρχη Κράντοκ, για να μεταφέρει τελεσιγραφική απαίτηση στον Ιμπραήμ να σταματήσει κάθε εχθρική ενέργεια στον Μοριά. Ο Ιμπραήμ απέφυγε να συναντήσει τον Κράντοκ κι έτσι οι ναύαρχοι αποφάσισαν να μπουν στον Κόλπο του Ναβαρίνου, για να επιτηρούν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο που βρισκόταν εκεί.

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ - ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ

Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος αποτελούνταν από 3 μεγάλα πλοία, 24 φρεγάτες και άλλα μικρότερα. Συνολικά 89 σκάφη και 41 μεταγωγικά, από τα οποία τα 8 ήταν αυστριακά. Αρχηγός των Τούρκων ήταν ο Ταχήρ Μπέης και των Αιγυπτίων ο Μουσταφάς μπέης κι ο Μωχαρέμ μπέης. Η συμμαχική δύναμη ήταν πολύ μικρότερη: 12 βρετανικά πλοία, συγκεκριμένα τα: "Asia" (ναυαρχίδα), "Genoa", "Albion", "Darmouth", "Cabrian", "Glasgow", Talbot",  "Rose", "Mosquito", "Brisk", "Philomel" και "Hind", 8 ρωσικά, τα: "Azov" (ναυαρχίδα), "Ezekiel", "Cangut", "Aleksandr", "Provornoy", "Elena", "Konstantin" και "Kastor" και 7 γαλλικά: "Sirene" (ναυαρχίδα), "Scipion", "Trident", "Breslaw", "Armide", "Daphne" και "Alkyone".
Επικεφαλής όλων των δυνάμεων των συμμάχων ήταν ο Κόδριγκτον, που έφερε τον βαθμό του αντιναυάρχου, καθώς οι Δεριγνί και Χέιδεν ήταν υποναύαρχοι.

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ

Το μεσημέρι της 8ης Οκτωβρίου οι δύο αντίπαλοι στόλοι είχαν πάρει τις τελικές θέσεις τους. Η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ηλεκτρισμένη, όταν ένα εχθρικό πυρπολικό πλησίασε πολύ κοντά στο πλοίο "Darmouth" και ο κυβερνήτης του Φέλοους έστειλε μια βάρκα με επικεφαλής τον υποπλοίαρχο Φίτσροϊ και λίγους άνδρες για να ζητήσουν από το πλήρωμα του πυρπολικού να απομακρυνθεί. Το πλήρωμα όμως σκότωσε τον υποπλοίαρχο και μερικούς άνδρες! Ο Φέλοους έστειλε άλλο πλοιάριο για να απομακρύνει το πυρπολικό και διέταξε να ανταποδώσουν από το "Darmouth" τα πυρά προς τους αντιπάλους. Ταυτόχρονα, η γαλλική ναυαρχίδα "Sirene" χτυπήθηκε από την αιγυπτιακή φρεγάτα "Εσμίνα" και η "Asia" δέχθηκε τα πυρά της τουρκικής ναυαρχίδας. Ο Κόδριγκτον έστειλε αντιπροσωπεία στους Αιγύπτιους για να τους αναφέρει ότι δεν ήταν σκοπός τους να συγκρουστούν μαζί τους, αλλά να τους αναγκάσουν να επιστρέψουν στις βάσεις τους. Οι μεν Τούρκοι στα Δαρδανέλια και οι Αιγύπτιοι στην Αλεξάνδρεια.

Οι Αιγύπτιοι χωρίς κανένα λόγο, σκότωσαν τον Έλληνα πλοηγό του Κόδριγκτον Πέτρο Μικέλη, έναν από τους απεσταλμένους. Ο Πέτρος Μικέλης ήταν πιθανότατα ο μόνος Έλληνας που σκοτώθηκε στη ναυμαχία του Ναβαρίνου. Αμέσως από την "Asia" άρχισαν κανονιοβολισμοί προς την αιγυπτιακή ναυαρχίδα, που είχαν ως αποτέλεσμα τη βύθισή της. Ακολούθησαν σφοδρά πυρά εκατέρωθεν. Γύρω στις 3 μ.μ. έφτασε κι ο ρωσικός στόλος, που ως τότε βρισκόταν πιο πίσω. Η άφιξή του προκάλεσε ενθουσιασμό στους άνδρες των συμμάχων. Γύρω στις 6 μ.μ. τα πάντα είχαν τελειώσει. Οι σύμμαχοι είχαν θριαμβεύσει! Από τα 89 πλοία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου τα 60 είχαν βυθιστεί ή καταστραφεί, 15 είχαν ριχθεί στα αβαθή του Κόλπου του Ναβαρίνου έχοντας υποστεί μεγάλες ζημιές και μόλις 14, υπό τον Ιμπραήμ, έφυγαν αλώβητα και έφτασαν μετά από 2 μήνες στην Αλεξάνδρεια. Οι νεκροί των Τούρκων και των Αιγυπτίων υπολογίζονται σε 6.000.
Από τα συμμαχικά πλοία δεν βυθίστηκε κανένα, μόνο ορισμένα, όπως η "Asia" υπέστησαν μεγάλες ή μικρότερες ζημιές.

272 Άγγλοι, 185 Γάλλοι και 198 Ρώσοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν.
Η "ψυχή" της μεγάλης νίκης των συμμάχων ήταν ο Βρετανός ναύαρχος Έντουαρντ Κόδριγκτον (1770-1851). Είχε διακριθεί και στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ (1805) ως κυβερνήτης του πολεμικού πλοίου "Orion" . Αργότερα συμμετείχε στις επιχειρήσεις των Άγγλων στη Μεσόγειο, συνεργαζόμενος με τους Ισπανούς εναντίον των Γάλλων (με τους οποίους ήταν σύμμαχος στο Ναβαρίνο). Το 1821 έγινε αντιναύαρχος και το 1826 διορίστηκε αρχηγός της αγγλικής μοίρας στη Μεσόγειο.



ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΚΗΣ ΝΙΚΗΣ ΣΤΟ ΝΑΒΑΡΙΝΟ

Όπως ήταν φυσικό, η νίκη του συμμαχικού στόλου στο Ναβαρίνο πανηγυρίστηκε έντονα στην Ελλάδα. Ο λαός έβλεπε ότι η ημέρα της ελευθερίας ζύγωνε. Απόλυτη ικανοποίηση επικράτησε στο Παρίσι και την Αγία Πετρούπολη. Μάλιστα, οι Γάλλοι, πέρα από τη σημαντική συμβολή τους στη νίκη ένιωσαν και τεράστια ηθική ικανοποίηση για την επιτυχία του ναυτικού τους που είχε γνωρίσει πανωλεθρία στο Τραφάλγκαρ. Οι Ρώσοι, οι οποίοι περισσότερο απ' όλους επιδίωξαν τη σύγκρουση, θεώρησαν ότι πέτυχαν ένα ισχυρό πλήγμα στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Μην ξεχνάμε άλλωστε και τον νικηφόρο για τους Ρώσους πόλεμο με τους Οθωμανούς, που ακολούθησε μετά το Ναβαρίνο (1828-1829).
Στη Βρετανία, όπου υπήρχε έντονο φιλελληνικό κλίμα, η συμμαχική νίκη έγινε δεκτή, αρχικά, με ενθουσιασμό. Ωστόσο, η αλλαγή της Κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 1828, οπότε ανέλαβε την εξουσία ο νικητής του Ναπολέοντα στο Βατερλό, δούκας του Ουέλινγκτον, άλλαξε τα δεδομένα.
Η συνάντηση των δύο στόλων στο Ναβαρίνο χαρακτηρίστηκε "απροσδόκητη", ενώ η ναυμαχία που ακολούθησε χαρακτηρίστηκε "ατυχές γεγονός", σε ένα βασιλικό λόγο που εκφώνησε ο Ουέλινγκτον. Υπήρχε άλλωστε ο φόβος ότι άνοιγε πλέον ο "δρόμος" για κάθοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο. 

Στη Βιέννη ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος χαρακτήρισε τη ναυμαχία σαν "δολοφονία", ενώ ο Μέτερνιχ υποστήριξε ότι "θα ακολουθούσε γενικό χάος".

Στην Κωνσταντινούπολη ο σουλτάνος Μαχμούτ Β' αναστατώθηκε από τα νέα. Δεν μπορούσε να κοιμηθεί για μέρες και απειλούσε ότι θα εξαφανίσει από προσώπου γης όλους τους Έλληνες. Οι πρεσβευτές των τριών συμμάχων του ζήτησαν να δεχθεί τη Συνθήκη του Λονδίνου, σε διαφορετική περίπτωση θα αποχωρούσαν από την Πόλη. Σε συμβούλιο που ακολούθησε, οι Τούρκοι αποφάσισαν να μην προχωρήσουν σε πόλεμο με τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Μάλιστα, στη διάρκεια του συμβουλίου, ο Μαχμούτ Β' είπε χαρακτηριστικά: "Σε αυτόν τον κόσμο ο άνθρωπος κάνει αυτό που μπορεί, όχι αυτό που θέλει...". Μεγάλη αλήθεια! Τελικά οι 3 πρεσβευτές αποχώρησαν από την Κωνσταντινούπολη στις 8 Δεκεμβρίου 1827, καθώς δεν είχαν πάρει σαφή και ικανοποιητική απάντηση από τους Οθωμανούς. 
Μπορεί η νίκη των συμμάχων στο Ναβαρίνο να μην σήμανε αυτόματα την ανεξαρτησία της Ελλάδας, όμως Τούρκοι και Αιγύπτιοι είχαν δεχθεί σοβαρότατο πλήγμα, ενώ οι μεγάλες δυνάμεις είχαν δεσμευθεί για τη δημιουργία αυτόνομου ή ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Ακολούθησε, όπως είπαμε, ο ρωσοτουρκικός πόλεμος (1828-1829), η εκστρατεία του Μεζόν στην Πελοπόννησο και τελικά η αποδοχή από τους Τούρκους της δημιουργίας ελληνικού κράτους (Μάρτιος 1829).


ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΔΡΙΓΚΤΟΝ - ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΙΝΟΥ

Επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναβαρίνο (λόγω βαθμού) και πρωτεργάτης της νίκης τους ήταν ο αντιναύαρχος Κόδριγκτον, ο οποίος προφανώς εμφορούμενος και από φιλελληνικά αισθήματα, ίσως κάπου να είχε υπερβεί τις εντολές που του δόθηκαν.
Αρχικά τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Λουτρού (Order of the Bath). Ένα γεγονός που δεν είχε υποπέσει στην αντίληψή του όμως, του δημιούργησε σοβαρά προβλήματα. Όπως είπαμε, τα πλοία του Ιμπραήμ (όπως κι αυτά της ναυτικής μοίρας της Τύνιδας, που δεν είχαν πάρει μέρος στη ναυμαχία), έφυγαν για την Αλεξάνδρεια. Φαίνεται ότι στα 21 μεταγωγικά που συνόδευαν τα πλοία του, υπήρχαν Έλληνες αιχμάλωτοι.
Σχετικές ερωτήσεις υποβλήθηκαν στη βρετανική Βουλή τον Μάρτιο του 1828. Γινόταν λόγος για 2.000 άνδρες αιχμαλώτους, πολλοί από τους οποίους ήταν τραυματίες, και 600 γυναικόπαιδα. Άλλες αναφορές έκαναν λόγο για 5.000 αιχμαλώτους. Κατηγορήθηκε ο Κόδριγκτον ότι κακώς άφησε τα πλοία του Ιμπραήμ να φύγουν χωρίς να τα ελέγξει και του αφαιρέθηκε η διοίκηση των ναυτικών βρετανικών δυνάμεων της Μεσογείου.
Ο γενναίος ναυτικός αγωνίστηκε να αποκαταστήσει την υπόληψή του και τα κατάφερε. Από το 1831 ως το 1839 ήταν μέλος του αγγλικού κοινοβουλίου και πέτυχε, ανάμεσα στα άλλα, να δοθεί αποζημίωση 60.000 λιρών σε όσους πολέμησαν στο Ναβαρίνο.

Στα… παραλειπόμενα της ναυμαχίας τώρα.
Ο Κόδριγκτον ήταν παράτολμος. Στεκόταν όρθιος στο κατάστρωμα της “Asia” και, καθώς ήταν και ψηλός, αποτελούσε εύκολο στόχο για τους αντίπαλους σκοπευτές. Ο Ταχίρ πασάς έδωσε εντολή σε μια ομάδα επίλεκτων σκοπευτών να τον τραυματίσει ή να τον σκοτώσει για να προκληθεί πανικός στα συμμαχικά πλοία. Το μόνο που κατάφεραν ήταν να χτυπήσουν… το πηλήκιό του και το ρολόι του! Ατάραχος ο Βρετανός συνέχιζε να μάχεται. Ακόμα κι όταν ο γιος του, ο δόκιμος Χένρι Κόδριγκτον, που υπηρετούσε επίσης στην “Asia” τραυματίστηκε, ο ναύαρχος κλονίστηκε μόνο για λίγο. Είδε βέβαια τον γιο του και αμέσως μετά… ανέλαβε δράση. Ο νεαρός Χένρι τελικά ανάρρωσε πλήρως. Ο Κόδριγκτον είχε κι έναν άλλο γιο, τον Έντουαρντ, επίσης δόκιμο, που υπηρετούσε στη φρεγάτα “Cabrian”, που βρισκόταν στο Αιγαίο στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης. Ο Έντουαρντ πνίγηκε στο Αιγαίο, στη διάρκεια μιας καταιγίδας το 1822…
Πολλοί Γάλλοι αξιωματικοί υπηρετούσαν στον αιγυπτιακό στόλο. Όλοι, εκτός από τον πλοίαρχο Λε Ταλιέ, έφυγαν από τα πλοία των Αιγυπτίων πριν τη ναυμαχία. Ανάλογη «συμπεριφορά» με τον Κόδριγτον έδειξε ο κυβερνήτης του πλοίου “Genoa” πλοίαρχος Μπάθραστ. Έδινε εντολές ακάλυπτος, με το ξίφος στο χέρι! Κάποια στιγμή, ένα κομμάτι ξύλου εκτοξεύτηκε και έκοψε την άκρη του πηληκίου του. Ο Μπάθραστ χαμογέλασε και συνέχισε να δίνει εντολές! Δυστυχώς σύντομα δέχτηκε τρεις σφαίρες που προκάλεσαν τον θάνατό του, αν και έζησε 11 ώρες μέχρι να υποκύψει στα τραύματά του. Από τον Κόδριγκτον, που τον επισκέφτηκε, ζήτησε να φροντίσει να ανταμειφθούν όσοι πολέμησαν στο Ναβαρίνο…

Σημαντικές πληροφορίες για τη ναυμαχία μας δίνει σ’ ένα βιβλίο του ανώνυμος ναύτης του “Genoa”. Όπως γράφει, μόνο ένας από το πλήρωμα του “Genoa” λιποψύχησε και κρύφτηκε σε μια αποθήκη. Ήταν ο ναύτης Μάνξμαν. Μετά το τέλος της ναυμαχίας, προσποιήθηκε ότι βοηθά τους συναδέλφους του να καθαρίσουν το πλοίο. Έγινε όμως αντιληπτή η όλη του συμπεριφορά και ο πλοίαρχος Ντίκινσον (που αντικατέστησε τον πλοίαρχο Μπάθραστ που σκοτώθηκε, όπως είδαμε παραπάνω), διέταξε να τον μαστιγώσουν 36 φορές, να ράψει τη λέξη «δειλός» (coward ή chicken άραγε;) πάνω στα ρούχα του (!) και να γευματίζει μόνος του. Πολλοί από τους πυροβολητές του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας, ήταν δεμένοι για να μην μπορούν να απομακρυνθούν. Έτσι, όταν τα πλοία βυθίζονταν, πνίγονταν.
Ένα μέρος από τα πυροβόλα των τουρκοαιγυπτιακών πλοίων μεταφέρθηκε στην Τεργέστη, όπου τα έλιωσαν για το μέταλλό τους. Από αυτό κατασκευάστηκε μια καμπάνα για την εκκλησία του χωριού Σβέτι Γιοστ στη Σλοβενία. Σημαντική ήταν η συμβολή δυο Ελλήνων που υπηρετούσαν στον ρωσικό στόλο: του διερμηνέα Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου και του πλοηγού Σάντου Μπαλούρδου.
Μάλιστα, ο Σάντος Μπαλούρδος, μετά την Επανάσταση, άνοιξε στην Αθήνα το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» (στη γωνία Ερμού και Αιόλου. Ήταν το πρώτο καφενείο με μπιλιάρδο! Στο καφενείο σύχναζαν κυρίως αντικαθεστωτικοί και σπάνια Βαυαροί. Το 1842, τη μέρα της επετείου της ναυμαχίας του Ναβαρίνου, σημαιοστόλισε το καφενείο και όλη τη μέρα κερνούσε τους πελάτες!

Όταν ιδρύθηκε το Τάγμα του Σωτήρος, με απόφαση του Όθωνα, οι τρεις ναύαρχοι ήταν από τους πρώτους που έγιναν μέλη του. Ο Κόδριγκτον ήταν από τους χορηγούς των εράνων που πραγματοποιούσε το φιλελληνικό σωματείο του Λονδίνου.
Το μεγαλύτερο νησί της Γης του Πυρός, που τώρα ανήκει στη Χιλή, ονομάζεται Ναβαρίνο, ενώ το ίδιο όνομα έδωσαν οι Ρώσοι στο ακρωτήριο που κλείνει τον κόλπο του Αναρτίρ στη Βερίγγειο Θάλασσα!
Κλείνουμε με μια σύντομη αναφορά στους Δεριγνί και Χέιδεν.
Ο Ανρί Δεριγνί (1782-1835) ήταν γιος στρατιωτικού. Το 1798 κατατάχθηκε στο Ναυτικό. Είχε πλούσια πολεμική εμπειρία, καθώς υπηρέτησε και στους πεζοναύτες. Από το 1822, ήταν διοικητής του γαλλικού στόλου της Ανατολής. Από το 1831 ως το 1835, ήταν μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου, ενώ χρημάτισε Υπουργός Ναυτικών και αργότερα Υπουργός Εξωτερικών.

Ο Λογγίνος Χέιδεν (1772-1850) ήταν ολλανδικής καταγωγής. Διακρίθηκε ως αξιωματικός του ολλανδικού ναυτικού, καταδιώκοντας πειρατές στη Μεσόγειο και τον Ινδικό Ωκεανό. Το 1810 έφυγε για τη Ρωσία, αφού προηγουμένως είχε φυλακιστεί ως «αντιδραστικός». Το 1817 έγινε ναύαρχος του ρωσικού ναυτικού και το 1827 ανέλαβε την αρχηγία της ρωσικής ναυτικής μοίρας στη Μεσόγειο. Μετά την Επανάσταση, συνεργάστηκε με τον Καποδίστρια για την αντιμετώπιση της πειρατείας στις ελληνικές θάλασσες.

Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827) ... Διαβάστε όλο το άρθρο: https://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2017/02/naumahia-nauarinou-1827.html

Ο αφορισμός της επανάστασης του 1821από την ελληνική ορθόδοξη εκκλησία… (ολοκληρο το κειμενο)!

Τον Μάρτιο του 1821 η σύνοδος επισκόπων και πατριαρχών στην Κωνσταντινούπολη αποκήρυξε την επανάσταση που είχε εκδηλωθεί στις 23 Μαρτίου 1821 στην Πελοπόννησο (Καλαμάτα). Προς επικύρωση αυτής της δωσιλογικής και προδοτικής ενέργειας, συντάχθηκε και υπογράφηκε από τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ και τους συνοδικούς κείμενο διατυπωμένο με οξύτητα, το οποίο στάλθηκε σ’ όλες τις ελληνικές κοινότητες, ώστε να αναχαιτιστεί το επαναστατικό ρεύμα.

Όμως, μετά την επικράτηση της Επανάστασης και επειδή ο εκκλησιαστικός μηχανισμός αγωνιούσε να προλάβει το τραίνο του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους που είχε δρομολογηθεί ήδη, δόθηκε εντολή να καταστραφεί αυτό το κείμενο, όπου κι αν βρισκόταν. Στη Σκύρο, για άγνωστους μέχρι τώρα λόγους, δεν υπάκουσαν στην εντολή καταστροφής και διέσωσαν οι τοπικοί παράγοντες το πρωτότυπο κείμενο, το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο Φαλτάιτς.

Γρηγόριος ελέω Θεού αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, νέας Ρώμης και Oικουμενικός Πατριάρχης.

 Οι τω καθ' ημάς αγιωτάτω, πατριαρχικώ, αποστολικώ και οικουμενικώ θρόνω υποκείμενοι ιερώτατοι μητροπολίται και υπέρτιμοι και θεοφιλέστατοι αρχιεπίσκοποι τε και επίσκοποι, εν αγίω Πνεύματι αγαπητοί αδελφοί και συλλειτουργοί, και εντιμότατοι κληρικοί της καθ' ημάς του Χριστού μεγάλης εκκλησίας και εκάστης επαρχίας ευλαβέστατοι ιερείς και οσιότατοι ιερομόναχοι, οι ψάλλοντες εν ταις εκκλησίαις της Πόλεως, του Γαλατά και όλου του Καταστένου και απανταχού, και λοιποί απαξάπαντες ευλογημένοι Χριστιανοί, τέκνα εν Κυρίω ημών αγαπητά, χάρις είη υμήν και ειρήνη παρά Θεού, παρ' ημών δε ευχή, ευλογία και συγχώρεσις.

 Η πρώτη βάσις της ηθικής, ότι είναι η προς τους ευεργετούντας ευγνωμοσύνη είναι ηλίου λαμπρότερον και όστις ευεργετούμενος αχαριστεί είναι ο κάκιστος των ανθρώπων. Αυτήν την κακίαν βλέπομεν πολλαχού στηλιτευομένην και παρά των ιερών γραφών και παρ' αυτού του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ασυγχώρητον, καθώς έχομεν το παράδειγμα του Ιούδα. Όταν δε η αχαριστία ήναι συνωδευμένη και με πνεύμα κακοποιόν και αποστατικόν εναντίον την κοινής ημών ευεργέτιδος και τροφού, κραταιάς και αηττήτου βασιλείας, τότε εμφαίνει και τρόπον αντίθεον, επειδή ουκ έστι, φησί, βασιλεία και εξουσία ειμή υπό Θεού τεταγμένη όθεν και πας ο αντιττατόμενος αυτή τη θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένη κραταιά βασιλεία, τη του Θεού διαταγή ανθέστηκε.

 Και τα δύο ταύτα ουσιώδη και βάσιμα ηθικά και θρησκευτικά χρέη κατεπάτησαν με απαραδειγμάτιστον θρασύτατα και αλαζονείαν ο,τε προδιορισθείς της Μολδαυίας ηγεμών ως μη ώφειλε, Μιχαήλ, και ο του γνωστού αγνώμονος και φυγάδος Υψηλάντου αγνώμων υιός Αλέξανδρος Υψηλάντης. Εις όλους τους ομογενείς μας είναι γνωστά τα άπειρα ελέη, όσα η αένναος της εφ' ημάς τεταγμένης κραταίας βασιλείας πηγή εξέχεεν εις τον κακόβουλον αυτόν Μιχαήλ' από μικρού και ευτελούς τον ανύψωσεν εις βαθμούς και μεγαλεία από αδόξου και ασήμου τον προήγαγεν εις δόξας και τιμάς· τον επλούτισε, τον περιέθαλψε, τέλος πάντων τον ετίμησε και με τον λαμπρότατον της ηγεμονίας αυτής θρόνον και τον κατέστησεν άρχοντα λαών.

 Αυτός όμως, φύσει κακόβουλος ων, εφάνη τέρας έμψυχον αχαριστίας και συνεφώνησε μετά του Αλεξάνδρου Υψηλάντου, υιού του δραπέτου και φυγάδος εκείνου Υψηλάντου, όστις παραλαβών μερικούς ομοίους του βοηθούς ετόλμησε να έλθη αίφνης εις την Μολδαυίαν, και αμφότεροι απονενοημένοι επίσης, αλαζόνες και δοξομανείς, ή μάλλον ειπείν, ματαιόφρονες, εκήρυξαν του γένους ελευθερίαν και με την φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και ανοήτους, διασπείραντες και αποστόλους εις διάφορα μέρη δια να εξαπατήσωσι και να εφελκύσωσιν εις τον ίδιον της απωλείας κρημνόν και άλλους πολλούς των ομογενών μας.

 Διά να δυνηθώσι δε τρόπον τινά να ενθαρρύνωσι τους ακούοντας μετεχειρίσθησαν και το όνομα της Ρωσσικής Δυνάμεως, προβαλλόμενοι, ότι και αυτή είναι σύμφωνος με τους στοχασμούς και τα κινήματά των πρόβλημα διόλου ψευδές και ανύπαρκτον, και μόνον της ιδικής των κακοβουλίας και ματαιοφροσύνης γέννημά τε και αποκύημα επειδή, εν ω το τοιούτον είναι αδύνατον ηθικώς και πολλής προξένον μομφής εις την ρωσσικήν αυτοκρατορίαν, και ο ίδιος ενταύθα εξοχώτατος πρέσβυς αυτής έδωκεν έγγραφον πληροφορίαν, ότι ουδεμίαν ή είδησιν ή μετοχήν έχει το ρωσσικόν κράτος εις αυτήν την υπόθεσιν, καταμεμφόμενον μάλιστα και αποτροπιαζόμενον του πράγματος της βδελυρίαν και προσεπιπλέον η αυτού εξοχότης ειδοποίησεν εξ επαγγέλματος τα διατρέχοντα, υπομνήσας το βασίλειον κράτος, ότι ανάγκη πάσα να φροντίση ευθύς εξ αρχής τον αποσκορακισμόν και την διάλυσιν των τοιούτων κακών· και τόσον εκ της ειδοποιήσεως ταύτης, όσον και από τα έγγραφα, τα οποία επιάσθησαν από μέρους των μουχαφίσιδων των βασιλικών σερχατίων, και από άλλους πιστούς ομογενείς επαρρησιάσθησαν, έγεινε γνωστή εις το πολυχρόνιον κράτος η ρίζα και η βάσις όλου αυτού του κακοήθους σχεδίου.

Με τοιαύτας ραδιουργίας εσχημάτισαν την ολεθρίαν σκηνήν οι δύο ούτοι και οι τούτων συμπράκτορες φιλελεύθεροι, μάλλον δε μισελεύθεροι, και επεχείρησαν εις έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον, θέλοντες να διαταράξωσι την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας, την οποίαν απολαμβάνουσιν υπό την αμφιλαφή αυτής σκιάν με τόσα ελευθερίας προνόμια, όσα δεν απολαμβάνει άλλο έθνος υποτελές και υποκείμενον, ζώντες ανενόχλητοι με τας γυναίκας και τα τέκνα των, με τας περιουσίας και καταστάσεις, και με την ύπαρξιν της τιμής των, και κατ' εξοχήν με τα προνόμια της θρησκείας, ήτις διεφυλάχθη και διατηρείται ασκανδάλιστος μέχρι της σήμερον επί ψυχική ημών σωτηρία.

 Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθεοι, διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας εναντίον των ομογενών μας υπηκόων της, και σπεύδοντες να επιφέρωσι κοινόν και γενικόν τον όλεθρον εναντίον παντός του γένους.

Και αγκαλά είναι γνωστόν, ότι, όσοι είναι κατηρτισμένοι τω όντι εις την ευσέβειαν, όσοι νουνεχείς και τίμιοι και των ιερών κανόνων και θείων νόμων ακριβείς φύλακες δεν θέλουν δώσει ευηκοιαν εις τας ψευδολογίας των αχρείων εκείνων και κακόβουλων· επειδή όμως είν' ενδεχόμενον να σηνηρπάσθησάν τινές και παρασυρθώσι και άλλοι, διά τούτο προκαταλαμβάνοντες εκ προνοίας εκκλησιαστικής υπαγορεύομεν πάσιν υμίν τα σωτήρια, και γράφοντες μετά των περί ημας ιερωτάτων συναδελφών, του μακαριωτάτου πατριάρχου των Ιεροσολύμων, των εκλαμπροτάτων και περιφανεστάτων προυχόντων του γένους, των τιμιωτάτων πραγματευτών, των αφ' εκάστου ρουφετίου προκριτωτέρων και όλων των εν τη βασιλευούση ορθοδόξων μελών εκάστης τάξεως και εκάστου βαθμού, συμβουλεύομεν και παραινούμεν και εντελλόμεθα και παραγγέλλομεν πάσιν υμίν τοις κατά τόπον αρχιερεύσι, τοις ηγουμένοις των ιερών μοναστηρίων, τοις ιερεύσι των εκκλησιών, τοις πνευματικοίς πατράσι των ενοριών, τοις προεστώσι και ευκαταστάτοις των κωμοπόλεων και χωρίων, και πάσιν απλώς τοις κατά τόπον προκρίτοις να διακηρύξετε την απάτην των ειρημένων κακοποιών και κακοβούλων ανθρώπων, και να τους αποδείξετε και να τους στηλιτεύσετε πανταχού ως κοινούς λυμεώνας και ματαιόφρονας, και να προσέχετε όσον το δυνατόν εις τας απάτας αυτών και ραδιουργίας, γινώσκοντες, ότι η μόνη απόδειξις της αθωότητος των είναι να εμφανίσωσιν όσα γράμματα λάβωσι τυχόν εις χείρας περί της αυτής υποθέσεως, ή ειδήσεις μάθωσι, και να παρρησιάσωσιν οι μεν ενταύθα εν βασιλευούση προς ημάς, οι δ' εν τοις έξω μέρεσιν εις τους κατά τόπον αρχιερείς και τους διοριζομένους παρ' ημών εκκλησιαστικούς εξάρχους και τους βασιλικούς εξουσιαστάς και διοικητάς, δηλοποιούντες και παραδίδοντες και εκείνους τους απλουστέρους, όσοι ήθελαν φωραθή ότι ενεργούν ανοίκεια του ρεαγιαδιακού χαρακτήρος, καθότι οι τοιούτοι διαταράττουσι την γενικήν ησυχίαν, και κατακρημνίζουσι τους αδυνάτους και αθώους ομογενείς μας εις της απωλείας το βάραθρον.

Και τόσον υμείς οι αρχιερείς, οι μοναστηριακοί, οι ιερωμένοι, και οι προεστώτες και ευκατάστατοι και πρόκριτοι εκάστου τόπου με την άγρυπνον προσοχήν σας, όσον και οι λοιποί εκάστης τάξεως και βαθμού άνθρωποι με τας εκ μέρους σας αδιαλείπτους συμβουλάς και νουθεσίας, και κατά τας πατρικάς και προνοητικάς εκκλησιαστικάς ημών οδηγίας και παραινέσεις να γενήτε εδραίοι και αμετακίνητοι επί του κέντρου του ρεαγιαλικίου, και εξ όλης ψυχής και καρδίας σας να διαφυλλάττετε την πίστιν και κάθε υποταγήν και ευπείθειαν εις αυτήν την θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένην κραταιάν και αήττητον βασιλείαν, και να αποδεικνύετε εντελώς με όλα τα πραγματικά της ειλικρινείας σημεία, καθότι η μετ' ευχαριστίας και ειλικρινείας υποταγή χαρακτηρίζει και την προς Θεόν αγάπην και πίστιν, και την προς τας θείας αυτού εντολάς και τας υπαγορεύσεις των θείων νόμων και ιερών κανόνων υπακοήν, και την ευγνωμοσύνην της καρδίας ημών διά τ' άπειρα ελέη, οπού απολαμβάνομεν παρά της βασιλικής φιλανθρωπίας.

 Επειδή δε προς τοις άλλοις εγένετο γνωστόν, ότι οι το σατανικόν της δημεγερσίας φρόνημα επινοήσαντες, και εταιρίαν τοιαύτην συστησάμενοι προς αλλήλους συνεδέθησαν και με τον δεσμόν του όρκου, γινωσκέτωσαν, ότι ο όρκος αυτός είναι όρκος απάτης, είναι αδιάκριτος, και όμοιος με τον όρκον του Ηρώδου, όστις, διά να μη φανή παραβάτης του όρκου του, απεκεφάλισεν Ιωάννην τον βαπτιστήν. Αν ήθελεν αθετήσει τον παράλογον όρκον του, τον οποίον επενόησεν η άλογος επιθυμία του, έζη βέβαια τότε ο θείος πρόδρομος, ώστε ενός απλού όρκου επιμονή έφερε τον θάνατον του προδρόμου. Η επιμονή άρα του όρκου εις διατήρησιν των υποσχεθέντων παρά της φατρίας αυτής, πραγματευομένης ουσιωδώς την απώλειαν ενός ολοκλήρου γένους, πόσον είναι ολεθρία και θεομίσητος είναι φανερόν· εξ εναντίας, η αθέτησις του όρκου αυτού, απαλλάττουσα το γένος εκ των επερχομένων απαραμυθήτων δεινών, είναι θεοφιλής και σωτηριώδης. Διά τούτο τη χάριτι του παναγίου Πνέυματος έχει η εκκλησία αυτόν διαλελυμένον, και αποδέχεται και συγχωρεί εκ καρδίας τους μετανοούντας και επιστρέφοντας, και την προτέραν απάτην ομολογούντας, και το πιστόν ρεαγιαλίκι αυτών εναγκαλιζομένους ειλικρινώς.

 Ταύτα αμέσως να κοινολογήσετε εις όλους του γνωστούς σας, και να κατασταθήτε όλοι προσεκτικώτεροι, ανατρέποντες και διαλύοντες ως αραχνιώδη υφάσματα, όσα η απάτη και η κακοβουλία των πρωταιτίων εκείνων καθ' οιονδήτινα τρόπον συνέπλεξε. Επειδή, εάν, ο μη γένοιτο, δεν ήθελε καθαρισθή η θανατηφόρος αύτη λύμη, και φωραθώσί τινες τολμώντες εις επιχειρήματα εναντία των καθηκόντων του ρεαγιαλικίου, κοντά οπού οι τοιούτοι έχουσι να παιδευθώσι χωρίς ελέους και οικτιρμών (μη γένοιτο, Χριστέ βασιλεύ!) αμέσως θέλει εξαφθή η δικαία οργή του κράτους του καθ' ημών, και ο θυμός τής εκδικήσεως γενικός των εχλιϊσλάμιδων, και θέλουν εκχυθή τόσων αθώων αίματα αδίκως και παραλόγως, καθώς αποκριματίστως ταύτα πάντα διεσάλπισεν η κραταιά και αήττητος βασιλεία διά του εκδοθέντος και επ' ακροάσει κοινή ημών αναγνωσθέντος υψηλού βασιλικού προσκυνητού ορισμού.

 Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας και αποστάτας ολεθρίους να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε και διανοία και λόγω, καθότι και η εκκλησία και το γένος τους έχει μεμισημένους, και επισωρεύει κατ' αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς· ως μέλη σεσηπότα, τους έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας· ως παραβάται δε των θείων νόμων και κανονικών διατάξεων, ως καταφρονηταί του ιερού χρήματος της προς τους ευεργέτας ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας, ως εναντίοι ηθικών και πολιτικών όρων, ως την απώλειαν των αθώων και ανευθύνων ομογενών μας ασυνειδήτως τεκταινόμενοι, αφωρισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι, και αυτοί, και όσοι τοις ίχνεσιν αυτών κατηκολούθησαν του λοιπού, αν μη θελήσωσιν εννοήσαι την αρπαγήν και απάτην, και επιστραφήναί τε και βαδίσαι την ευθείαν της σωτηρίας οδόν, αν δεν αναλάβωσιν, ό εστι, τον εντελή χαρακτήρα του ρεαγιαδικού αυτών επαγγέλματος.

(Απειλές καθαίρεσης προς τους ιερείς)

Τα αυτά δε και κατά της αρχιερωσύνης σας και ιερωσύνης σας επανατείνομεν, εαν μη βαδίσετε, εις όσα εν Πνέυματι αγίω αποφαινόμεθα δια του παρόντος εκκλησιαστικώς, εάν δεν δείξετε εν έργω την επιμέλειάν σας και προθυμίαν εις την διάλυσιν των σκευωριών, εις την αναστολήν των καταχρήσεων και αταξιών, εις την επιστροφήν των πλανηθέντων, εις την άμεσον και έμμεσον καταδρομήν και εκδίκησιν των επιμενόντων εις τα αποστατικά φρονήματα, εάν δεν συμφωνήσετε τη εκκλησία του Θεού, και, εν ενί λόγω, εάν καθ' οιονδήτινα τρόπον δολιευθήτε και κατενεχθήτε κατά της κοινής ημών ευεργέτιδος κραταιάς βασιλείας, έχομεν υμάς αργούς πάσης ιεροπραξίας, και τη δύναμει του παναγίου Πνεύματος εκπτώτους του βαθμού της αρχιεροσύνης και ιερωσύνης και το πυρί της γεέννης ενόχους, ως την κοινήν του γένους απώλειαν προτιμήσαντας. Ούτω τοίνυν γινώσκοντες, ανανήψατε προς Θεού και ποιήσατε καθώς γράφομεν εκκλησιαστικώς και γενικώς παρακελευόμεθα, και μη άλλως εξ αποφάσεως, ότι περιμένομεν κατά τάχος την αισίαν των γραφομένων αποπεράτωσιν, ίνα και η του θεού χάρις και το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών.

αωκα' εν μηνί Μαρτίω.

 Υπεγράφη συνοδικώς επάνωθεν του ιερού θυσιαστηρίου παρά της ημών μετριότητος και της μακαριότητός του και πάντων των συναδέλφων αγίων αρχιερέων.

 Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποφαίνεται.Ο Ιεροσολύμων Πολύκαρπος συναποφαίνεται.Ο Καισαρίας Ιωαννίκιος.Ο Νικομηδείας Αθανάσιος.Ο Δέρκων Γρηγόριος.Ο Αδριανουπόλεως Δωρόθεος.Ο Βιζύης Ιερεμίας.Ο Σίφνου Καλλίνικος.Ο Ηρακλείας Μελέτιος.Ο Νικαίας Μακάριος.Ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ.Ο Βερροίας Ζαχαρίας.Ο Διδυμοτοίχου Καλλίνικος.Ο Βάρνης Φιλόθεος.Ο Ρέοντος Διονύσιος.Ο Κυζίκου Κωνστάντιος.Ο Χαλκηδόνας Γρηγόριος.Ο Τουρνόβου Ιωαννίκιος.Ο Πισειδίας Αθανάσιος.Ο Δρύστας Ανθιμος.Ο Σωζοπόλεως Παίσιος.Ο Φαναρίου και Φερσάλων Δαμασκηνός.Ο Ναυπάκτου και Άρτης Άνθιμος.

ΘΕΟΔ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ: ΟΙ ΡΑΣΟΦΟΡΟΙ ΠΑΡΕΔΩΣΑΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΜΟΥ ΓΙΑΝΝΗ

Ο Ιωάννης Κολοκοτρώνης, ο μικρότερος αδελφός του Γέρου του Μοριά, και πέντε παληκάρια μαζί του, εις εκτέλεσιν της αφοριστικής εγκυκλίου του Πατριαρχείου σκοτώθηκαν από τους Τούρκους, την 1^ηΦεβρουαρίου του 1806 ύστερα από προδοσία των καλόγερων της Μονής «Παναγίας των Αιγυαλών» ειςτην οποίαν είχαν πάει οι ήρωες γυρεύοντας καταφύγιο. Οι Τούρκοι τους έκοψαν τα κεφάλια, τα έμπηξανσε κοντάρια και τα περιέφεραν στην Δημητσάνα, το Ζυγοβύτσι και την Τρίπολη, όπου και τα κρέμασανστον μεγάλο πλάτανο της πόλεως. Ο αδελφός του Ιωάννη Κολοκοτρώνη, ο Γέρος του Μοριά, οΘεόδωρος Κολοκοτρώνης μετά την άλωση της Τριπολιτσάς, έβαλε και έκοψαν τον πλάτανο αυτό «γιατίμε αρκετό αίμα της γενιάς του ήταν ποτισμένος» όπως είπε.Οι καλόγερο παρέδωσαν τον Γιάννη στους Οθωμανικό στρατό είπε ο Κολοκοτρώνης!!

Ο Κατσαντώνης (=ο Αετός της Ρούμελης) και ο αδελφός του Χασιώτης, μαζί με άλλα πέντε παληκάριαπροδώθηκαν από τον καλόγερο Καρδερίνη εις εκτέλεσιν της αφοριστικής εγκυκλίου του Πατριαρχείου.300 Τούρκοι τους επιτέθησαν. Τα 5 παληκάρια σκοτώθηκαν. Τα αδέλφια παραδόθηκαν στην Αλή ΠασσάΙωαννίνων, όπου και βρήκαν μαρτυρικό θάνατο, κατακρεουργήθηκαν.

Η προδοσία των Αγιορειτών (των μοναχών, καλόγερων του Αγίου Όρους) στην επανάσταση του 1821.Ο διακεκριμένος Σερραίος πατριώτης Εμμανουήλ Παπάς αγωνίσθηκε και έδωσε όλη του τηνπεριουσία, για τις ανάγκες του αγώνος για την Ελληνική ελευθερία. Τον Οκτώβριο του 1820 οΑλέξανδρος Υψηλάντης ανήγγειλε στον Εμμανουήλ Παπά την έναρξι της Επαναστάσεως. Το 1821 στις23 Μαρτίου ο Ε. Παπάς μαζί με τον Ιωάννη Χατζηπέτρο αποπλέει για την χερσόνησο του Άθω με όπλακαι πολεμοφόδια.

Οι Τούρκοι φοβούμενοι την επέκταση της επαναστάσεως και στην Μακεδονία επετέθησαν στηναγορά του Πολυγύρου για να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό. Οι κάτοικοι του Πολυγύρου όμωςοπλίστηκαν και επετέθησαν κατά των Τούρκων, φονεύοντας την φρουρά 18 Τούρκους και τον διοικητή.Αυτό το γεγονός απετέλεσε την έναρξη της Επαναστάσεως στην Μακεδονία.

Οι Τούρκοι προέβησαν σε συλλήψεις, εκτελέσεις, διαπομπεύσεις. Σε αυτές δε τις επιθέσεις τωνΤούρκων κατά των Ελλήνων συνέβαλαν και συνήργησαν οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης και τηςΧαλκιδικής. Η επανάσταση με την πάροδο του χρόνου δείχνει να σβήνη λόγω ελλείψεως πολεμοφοδίωνκαι τροφών. Το ιδιαίτερον (προσωπικόν) ταμείου του Εμμανουήλ Παπά εξηντλήθη.

Είναι άξιον λόγου εδώ να αναφέρω ότι καθ' όλην την διάρκεια της Τουρκοκρατίας η «ΙεράΚοινότης του Αγίου Όρους» είχε επιβάλει στο ποίμνιό της (τους υπόδουλους Έλληνες) τον φόρο της «δεκάτης»(Παλαιά Διαθήκη), δηλαδή 10% της περιουσίας κάθε Χριστιανού να δίδεται στην Εκκλησία, και τα«δοσίματα» δωρεές. Επίσης κάθε χριστιανός γαιοκτήμονας υποχρεωτικά μετά τον θάνατό του άφηνε 1/3της γης του στην Εκκλησία. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει επίσης το δικαίωμα εκτός τωνπροηγουμένων να φορολογή εκτάκτως και κατά βούλησιν το ποίμνιό του.

Ο Εμμανουήλ Παπάς στρέφεται για βοήθεια στις πάμπλουτες μονές του Αγίου Όρους. Μάταιοςκόπος! Παρά τις εκκλήσεις του ιδίου του Υψηλάντου οι μοναχοί δεν εννοούν να θίξουν τουςπλουσιώτατους θησαυρούς του Αγίου Όρους, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή σοβαράςενισχύσεως όχι μόνον του Μακεδονικού αλλά και του Πανελλήνιου αγώνος.

Ο Κ. Παπαρηγόπουλος («Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» τόμος 5, σελ. 507) μας παραδίδει τηνακόλουθη επιστολή του οπλαρχηγού Ρήγα Μάνθου προς Εμμανουήλ Παπά, με ημερομηνία 19 Ιουνίου1821 : «Κατά την παραίνεσίν της εξακολουθώ φυλάττων τον στρατόν εντός των οχυρωμάτων ...; Μα τι νακάμη κανείς την μικρολογίαν των Αγίων Πατέρων; Αυτή η στυγερά ανελευθεριότης και μικροπρέπεια αυτώνμας εμπόδισαν από πολλά ωφέλιμα και πολλά αναγκαία ...; Επάσχισα να τους διαθέσω διαφορετικά μελόγον. Όμως αυτοί από τον σκοπό των δεν εβγαίνουν. Έχουν τα φρονήματά των, τα οποία μόνα εγκρίνουνδια καλά, και τα προσκυνούν και τα λατρεύουν, και φροντίζουν μόνον δια την συντήρησιν των ιδίων τωνυποκειμένων, και μόνον δια την ασφάλειά των. Φοβούμαι μήπως ο λαός από την πείναν και τας πολλάςθλίψεις του, εφορμήση εναντίον των (των μοναχών του Αγίου Όρους) και δεν δυνηθώμεν να απαντήσωμεν ειςτην ορμήν των».

Οι Τούρκοι συνέχιζον τις σφαγές στα γύρω χωριά του αμάχου πληθυσμού. Πείνα και επιδημίεςακολούθησαν. Τον Μάϊο του 1822 ο πασάς Θεσσαλονίκης ο Αβδούλ Αμπούδ ξεκινά εκστρατείαεναντίον της Κασσάνδρας συνοδευόμενος από μεγάλη στρατιωτική δύναμη. Η Κασσάνδρα μεταβλήθη σεσφαγείο και σε στάχτη. Τα χωριά επυρπολήθησαν, και όσοι κάτοικοι δεν εσφάγησαν πουλήθηκαν ωςδούλοι.

Απέμενεν ο Άθως όπου οι μοναχοί ζούσαν ήρεμοι στην πανθάλασσα των πλούτων τους.Ο πασάς τους υπεσχέθη να σεβασθή το προαιώνιον προνόμιο των Μονών, της απαγορεύσεωςεισόδου Τουρκικού στρατού στην γη των Αγιορειτών, εφ' όσονπαρέδιδαν όπλα, κανόνια και ομήρους!!

Ο ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΗΡΩΪΔΑΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΗΤΗΡΙΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΓΡΗΓΟΡΙΟ Ε'!!

ΟΝικαίαςΜακάριος.    
Ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ.    
Ο Τυρνάβου Ιωσήφ.    
Ο Κυζίκου Γρηγόριος.    
Ο Σίφνου Σαμουήλ

Ο αφορισμός της ηρωίδας Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, από τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε', έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 1820. Επίσημη αφορμή για την πράξη αυτή φέρεται μία κληρονομικής φύσεως οικογενειακή διαφορά μεταξύ των δύο γιών του δευτέρου συζύγου της Μπουμπουλίνας και προγονών της, Γιάννη και Παντελή Μπούμπουλη, με την ίδια. Το Πατριαρχείο αντί άλλης μεσολαβητικής ενέργειας επέβαλε σφοδρό επιτίμιο στη Σπετσιώτισσα καπετάνισσα και αγωνίστρια. Η αυστηρότητα αυτής της απόφασης, που καθίσταται πρόδηλη και από τη λεκτική της διατύπωση, υπεμφαίνει, ότι τα βαθύτερα αίτια που την προκάλεσαν θα πρέπει να αποδοθούν στις πολιτικές συνεργασίες του Φαναρίου με την Υψηλή Πύλη.

Πέρα από τα όσα εμπεριέχονται στον συνοδικό αυτόν λίβελλο, θα πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν κάποιες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις, και ιστορικά στοιχεία που συνδέονται άμεσα με το γεγονός του αφορισμού της Μπουμπουλίνας. Κατά πρώτον προκαλεί εύλογη απορία -και γιατί όχι, υποψία- το γεγονός ότι οι αδελφοί Μπούμπουλη απευθύνθηκαν, όχι στην τοπική εκκλησιαστική αρχή, αλλά στον ίδιον τον πατριάρχη. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην Επανάσταση, τα δυο αδέλφια δεν ακολούθησαν τα χνάρια του αγωνιστή πατέρα τους και ούτε βέβαια έλαβαν ποτέ μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις της μητριάς τους, σε μία από τις οποίες μάλιστα, έπεσε μαχόμενος ο μεγαλύτερος γιος της Μπουμπουλίνας, ο Γιάννος Γιάννουζας. Δέον επίσης ν' αναφερθεί, ότι τον καιρό κατά τον οποίον αφορίσθηκε η Μπουμπουλίνα, προετοίμαζε μεθοδικά την συγκρότηση ικανού στόλου με την προοπτική πολέμου στη θάλασσα. Με το επιχειρηματικό της δαιμόνιο, κατόρθωνε, όχι μόνο να διαχειρίζεται χρηστά και να αυξάνει την οικογενειακή περιουσία, αλλά και να αντεπεξέρχεται στα έξοδα που απαιτούσε η ναυπήγηση, η συντήρηση των πλοίων, η μισθοδοσία και τροφοδοσία των πληρωμάτων.

Η Υψηλή Πύλη, που είχε ως έναν βαθμό γνώση των δραστηριοτήτων τής Μπουμπουλίνας (για τη ναυπήγηση του «Αγαμέμνονα» καταγγέλθηκε στην Υψηλή Πύλη, ότι προετοιμάζει πολεμικό πλοίο), προσπάθησε κατ' επανάληψιν να τις ανασχέσει με δημευτικές αποφάσεις και αποστολές επιθεωρητών για έλεγχο. Η Μπουμπουλίνα, κατάφερε να προστατέψει τα πλοία της, με την βοήθεια και των Ρώσων, επικαλούμενη το γεγονός ότι τα πλοία της έφεραν ρωσική σημαία, αλλά και το ότι ο σύζυγός της είχε προσφέρει υπηρεσίες στον ρωσικό στόλο. Δεδομένης λοιπόν της καταστάσεως αυτής, ένας αφορισμός ήταν το πλέον κατάλληλο όπλο για την αντιμετώπιση του κινδύνου που οι Οθωμανοί διέβλεπαν. Οι συγκεκριμένοι πρακτικοί σκοποί που θα εξυπηρετούσε αυτός ο αφορισμός, ήταν αφ' ενός ο εκφοβισμός της ίδιας της Μπουμπουλίνας κι αφ' ετέρου η ηθική και οικονομική της εκγύμνωση. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το γεγονός, ότι ουδέποτε έγινε άρση του αφορισμού αυτού, ούτε ακόμη κι όταν η Μπουμπουλίνα, κατόπιν αυτού, εξέθεσε δημόσια την περιουσιακή της κατάσταση την 15η Οκτωβρίου 1820 ενώπιον των προεστών των Σπετσών, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο διευθέτησης των οικογενειακών της εκκρεμοτήτων. Η εξαγωγή συμπερασμάτων επαφίεται στην κρίση του καθενός ...;

Το κείμενο του αφορισμού, όπως δημοσιεύθηκε από τον Ηλία Παπαθανασόπουλο στο περιοδικό «Ιστορία» (Ιούνιος 1973), συνοπτικά έχει ως εξής:

Γρηγόριος ελέω "Θεού" Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης.

 Ιερώτατε Μητροπολίτα Ναυπλίου και Άργους και υπέρτιμοι, ευλαβέστατοι ιερείς, τιμιώτατοι κοτζαμπασίδες και χρήσιμοι προεστώτες της επαρχίας ταύτης και της νήσου Σπέτζης, χάρις είη υμίν και ειρήνη παρά Θεού. [...] Αποφαινόμεθα συνοδικώς μετά των περί ημάς ιερωτάτων Αρχιερέων και υπερτίμων, των εν αγίω Πνεύματι αγαπητών ημών αδελφών και συλλειτουργών, ίνα η ρηθείσα Λασκαρίνα, αν μη, άμα το ακούσαι και ιδείν το παρόν ημών συνοδικόν γράμμα, τον Θεόν φοβηθείσα και την αιώνιον κόλασιν εν νω θεμένη, [...] και οι γιγνώσκοντες τους έχοντας και κρύπτοντας πράγματα ή άσπρα του αποθανόντος, [...] οποίοι αν ώσιν, άνδρες η γυναίκες, συγγενείς η ξένοι, ομού αφωρισμένοι υπάρχωσι, και κατηραμένοι, και ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τυμπανιαίοι· αι πέτραι και ο σίδηρος λυθείησαν, αυτοί δε μηδαμώς· κληρονομήσειν την λέπραν του Γιεζή και την αγχόνην του Ιούδα, στένοντες είεν και τρέμοντες επί της γης ως ο Κάιν, η οργή του Θεού είη επ' αυτούς, έχοντες και τας αράς πάντων των απ' αιώνος αγίων και των οσίων τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων Πατέρων. Η δε ρηθείσα Λασκαρίνα προφανώς ελεγχομένη και τη πεισμονή αυτής εμμένουσα υπάρχοι και έξω της του Χριστού Εκκλησίας, μηδείς εκκλησιάσοι αυτήν, η αγιάσοι, η θυμιάσοι, η αντίδωρον αυτή διδώ, έως ποιήση ως γράφομεν και τότε συγχωρηθήσεται.

 αωκ (1820) εν μηνί Οκτωβρίω· ινδικτιώνος θ.

 Ο Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος.

 Ο Καισαρείας Μακάριος.  

ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΜΙΚΡΑ ΤΑ ΒΥΖΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ…!
Του Κοη Οδυσσέα
ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ ΠΑΡΗΓΑΓΑΝ...ΓΙΟΥΣΟΥΦΑΚΙΑ...
Την περιοδο της τουρκοκρατιας,το 1804,οταν δηλαδη το Εθνος ευρισκετο στο τελευταιο και ισως πιο κρισιμο σταδιο της προετοιμασιας του ξεσηκωμου,καποια "αγια ρεμαλια" μεσα στα "σπηλαια οκνηριας"οπου διαβιουν,οταν δεν αφοριζαν(sic)την επανασταση παρηγαγαν αντι για Πολεμιστες γιουσουφακια...
Συγκεκριμενα,κυκλοφορησαν ενα "βιβλιο" με τιτλο "ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΝ", "συνταθεν παρα Αγαπιου μοναχου",που τυπωθηκε στην Ενετια,στο τυπογραφειο του Πανου Θεοδοσιου του εξ Ιωαννινων.
Στην σελ. 186 διαβαζουμε την εξης..."επιστημονικη","θεαρεστη",αλλα και συνταρακτικη...συνταγη: "ΔΙΑ ΝΑ ΚΑΜΗΣ ΤΑ ΒΥΖΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΝΑ ΜΗ ΜΕΓΑΛΩΣΟΥΝ.
ΜΟΥΝΟΥΧΙΣΟΝ ΚΑΠΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΔΕΞΙΟΥ ΟΡΧΙΔΙΟΥ ΑΛΕΙΦΕ ΤΟ ΔΕΞΙΟΝ ΒΥΖΙ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ,ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ ΖΕΡΒΟΥ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟΝ,ΝΑ ΜΗ ΜΕΓΑΛΩΣΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΝ.
ΕΤΕΡΟΝ. ΚΟΠΑΝΙΣΟΝ ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟΝ,ΚΑΙ ΒΑΛΕ ΤΟ ΕΙΣ ΤΑ ΒΥΖΙΑ ΤΗΣ ΩΣΑΝ ΜΠΛΑΣΤΡΙ,ΝΑ ΜΗ ΤΡΑΝΕΥΣΟΥΝ ΟΛΟΤΕΛΑ.ΟΜΟΙΩΣ ΑΝ ΤΟ ΒΑΛΗΣ ΕΙΣ ΤΑ ΟΡΧΙΔΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΜΠΛΑΣΤΡΟΝ,ΔΕΝ ΤΡΑΝΕΥΟΥΣΙΝ,ΑΛΛΑ ΜΕΝΟΥΝ ΚΑΘΩΣ ΗΣΑΝ ΟΤΑΝ ΤΟ ΕΒΑΛΕΣ"...Τι ανομολογητους σκοπους εξυπηρετουσε ενας τετοιος ευνουχισμος;;;;; Οι σκλαβες Ελληνιδες εμπιστευοταν τα παιδια τους στα μοναστηρια,για να τα σωσουν απ'το παιδομαζωμα...Πως να σκεφτουν οτι κατελειγαν στα χαρεμια σαν χανουμακια,μεσω της..."οδου του παραδεισου"...Ποσα πειραματα εγιναν για να "πετυχουν"αυτη την συνταγη οι...σωματεμποροι;;;;; Ιδου και το πρωτοτυπο,για να μην υπαρξουν αμφισβητησεις...