Από τους χριστιανικους ναους γύρω από την Ακρόπολη πρέπει να αρχίσει η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα AΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΔΑΥΛΟΣ" ΤΟΥ ΜΑΙΟΥ 2007


Από τους χριστιανικους ναους γύρω από την Ακρόπολη
πρέπει να αρχίσει η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα

Έμπλεως ενθουσιασμού ο υπουργός Πολιτισμού κ. Γ. Βουλγαράκης ενώπιον των τηλεοπτικών διαύλων, που είχε προσκαλέσει, και μέσα σε κλίμα συγκίνησης τοποθέτησε πρόσφατα ένα μικρό κομμάτι μαρμάρου, που έλειπε, στην βόρεια ζωοφόρο του Παρθενώνα. Το μάρμαρο είχε ταξιδεύσει με το πρωθυπουργικό αεροπλάνο από τη Χαϊδελβέργη, κι η κίνηση του υπουργού θεωρήθηκε συμβολική, αρωγός στο αίτημα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα από την Βρεταννία.

Τέτοιες κινήσεις είναι ενδεικτικές της σύγχυσης, που βρίσκονται οι Νεοέλληνες, οι οποίοι αδυνατούν να αντιληφθουν, ποιός έκανε τις μεγαλύτερες καταστροφές στόν Παρθενώνα, κι ότι σε περίπτωση που πράγματι επιθυμούν την επιστροφή μαρμάρων, δεν χρειάζεται να παρακαλούν το Λονδίνο και την Χαϊδελβέργη. Ας ξεκινήσουν από τους χριστιανικούς ναούς, που βρίσκονται στους αρχαιολογικούς χώρους κάτω και γύρω από την Ακρόπολη και την Πλάκα, όπου μπορούν να βρούν όχι μόνο μικρά κομμάτια, αλλά τόννους μαρμάρων αποσπασμένων από τον Παρθενωνα, τα οποία έχουν ενσωματωθεί στη δόμησή τους.

Τις μεγαλύτερες καταστροφές τις υπέστη ο Παρθενώνας από τους Βυζαντινούς χριστιανούς κατακτητές τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες κατά τη μετατροπή του σε εκκλησία. Στην Ακρόπολη –που μετωνομάστηκε σε Κάστρο– μετατράπηκαν σε χριστιανικούς ναούς τόσο ο Παρθενώνας (ως ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας αρχικά και Παναγίας τής Αθηνιώτισσας αργότερα) όσο και το Ερεχθείο (ως ναός του Σωτήρος Χριστου). Ο αρχαίος κυρίως ναός αποτέλεσε το ναό της χριστιανικής βασιλικής, ενώ το δυτικό μέρος αποτέλεσε το νάρθηκα. Η ανατολική θύρα καταργήθηκε, κι εκεί έγινε το ιερό. Προκειμένου να μετατραπεί σε χριστιανικό ναό, ανοίχτηκαν πλευρικές είσοδοι, κατασκευάστηκε κλιμακοστάσιο στη ΝΔ γωνία του σηκού, αψίδα στην ανατολική πλευρά, ενώ ο γλυπτός διάκοσμος των μετοπων των δύο προσόψεων και τής βόρειας πλευράς υπέστη εκτεταμένη απολάξευση. Το ίδιο συνέβη και στα μεγαλύτερα αγάλματα του ανατολικού αετώματος, τα οποία καθαιρέθηκαν. Στη ζωοφόρο ανοίχτηκαν παράθυρα, που κατέστρεψαν αρκετά από τα γλυπτά της. Ανάμεσα στον Παρθενώνα και το Ερεχθείο κτίστηκε ναός τής Αγίας Τριάδας, ενώ τα Προπύλαια διαμορφώθηκαν σε ναό των Αρχαγγέλων.

Τον στ΄ αι. μ.Χ. ο Ιουστινιανός διέταξε την αφαίρεση των καλυτέρων μαρμάρων του Παρθενώνα, αλλά και άλλων σπουδαίων αρχαίων ναών, όπως των Δελφών, τής Μιλήτου, τής Εφέσου κ.ά. και τη μεταφορά τους στην Κωνσταντινούπολη για την ανέγερση τής Αγίας Σοφίας, των οποίων την επιστροφή ουδείς ρωμιός μέχρι σήμερα διανοήθηκε να αιτήσει.

Τον ιβ΄ αι. προστέθηκε στον Παρθενώνα η κατοικία των ορθόδοξων επισκόπων. (Βλ. «Η Θαμμένη Ελλάδα», έκδ. «Δαυλός» 2006.) Επι αιώνες οι χριστιανοί κατέστρεφαν αναίσχυντα τον Παρθενώνα κι έκτιζαν με τα μάρμαρά του τις πάμπολλες χριστιανικές εκκλησίες, που υπάρχουν γύρω από τον Ιερό Βράχο. Είχα επισκεφθεί πριν από χρόνια για επαγγελματικούς λόγους με μια ομάδα ξένων αξιωματούχων το ναό τής Καπνικαρέας στην οδό Ερμού, όπου -προς μεγάλη μου έκπληξη- άκουσα τον ξεναγό να εξηγεί στους ξένους, ότι ο ναός ήταν καλά κτισμένος με χρήση πολύ καλού υλικού, μεταφερμένου ειδικά ακόμα κι από την Ακρόπολη!

Ένας απλός περίπατος στους χώρους γύρω από την Ακρόπολη είναι αρκετός, προκειμένου να διακρίνη με τα ίδια του τα μάτια κι ο κάθε μή ειδικός επισκέπτης τα αρχαία μάρμαρα, που είναι ενσωματωμένα στο πλήθος των χριστιανικών ναών, που βρίσκονται εντός των αρχαιολογικών χώρων κάτω ακριβώς από την Ακρόπολη (Θέατρο Διονύσου, Αρχαία Αγορά κ.λπ.), αλλά και σε όλη την περιοχή τής Πλάκας.

Ο περίπατος είναι λίγο επικίνδυνος βέβαια, καθ' ότι το ρωμαίικο κράτος μας τρία χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγωνες έχει αφήσει σε πλήρη εγκατάλειψη τους χώρους αυτούς, οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε χώρους διακίνησης ναρκωτικών κι άντρα περιθωριακών, αστέγων και τοξικομανών.

Εάν επιθυμούσε ο κ. Βουλγαράκης να κάνει κάτι το ουσιαστικό αντί των τηλεοπτικών «σώου» εμπρός από τις κάμερες, θα έπρεπε:

•   Να δώσει τις απαραίτητες εντολές μαζί με τον ομόλογό του υπουργό Δημόσιας Τάξης, ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την διόρθωση τής απαράδεκτης κατάστασης, που βρίσκονται οι αρχαιολογικοί χώροι γύρω από την Ακρόπολη.

•   Να εκπονήσει το υπουργείο του μελέτες για την αφαίρεση των τεμαχίων των αρχαίων μαρμάρων από τους χριστιανικούς ναούς τής περιοχής τής Ακρόπολης, την επανατοποθέτησή τους στον Παρθενώνα και την απομάκρυνση όλων των χριστιανικών ναών από τους αρχαιολογικούς χώρους. (Το ευσεβές Υπουργείο Πολιτισμού βέβαια προτιμά να δαπανά κονδύλια όχι γιά την απομάκρυνση αλλά αντιθέτως γιά τη συντήρηση τέτοιων ναών, όπως π.χ. του ναού του Αγίου Γεωργίου στον αρχαιολογικό χώρο τής Βραυρώνας, δίπλα στο ιερό της Δήμητρας, τής Μονής Δαφνίου επί του ναού του Δαφναίου Απόλλωνος κ.λπ.)

•   Αφού ολοκληρωθεί η αφαίρεση των μαρμάρων από τους χριστιανικούς ναούς της περιοχής και η επανατοποθέτησή τους στην Ακρόπολη, τότε θα νομιμοποιηθεί ο κ. υπουργός να ζητήσει κι από τους ξένους την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα, αρχής γενησομένης από τους γείτονες Τούρκους, από τους οποίους πρέπει να αιτηθούν τα μάρμαρα των αρχαίων ελληνικών ναών, που αφαίρεσε ο Ιουστινιανός, προκειμένου να κτίσει την Αγία Σοφία.


{backbutton}