Κυριακή 18/3/19

Στον Φίλο μου Γιατρό και συγγραφέα Ευαγγέλου Ιάσονα...

Με ξεχωριστή συγκίνηση έλαβα προ ημερών το τελευταίο θαυμάσιο βιβλίο σου: "Ηλιολατρία – Πυρολατρία", με την τεράστια τιμή της αφιέρωσης του σε μένα! Το δώρο σου αυτό, είναι απ' τις σημαντικότερες τιμές και τις επιβραβεύσεις που μου έχουν γίνει! Σ' ευχαριστώ από καρδιάς. Εγώ σταμάτησα να γράφω γιατί τα μάτια μου δεν αντέχουν πια.

Φίλε μου, γνωρίζεις ασφαλώς ότι για μένα υπήρξες μια απ' τις πλέον σεβαστές και αξιόλογες γνωριμίες μου. Αναπολώντας την σχέση μας, σαν χθες θυμάμαι την στιγμή της γνωριμίας μας, σε ένα θαλερό κάμπιγκ της Χαλκιδικής... κατακαλόκαιρο πριν από δυο δεκαετίες. Εσύ ήσουν παρών στις σελίδες του πρώτου βιβλίου σου, που με βουλιμία διάβαζα, θαυμάζοντας την απλότητα και την σαφήνεια του λόγου σου, αλλά και την εκπληκτική χρήση των εκατοντάδων παραπομπών, (κυρίως απ' την ελληνική γραμματεία), και κάποια στιγμή θυμάμαι, φώναξα ενθουσιασμένος: «Ναι, αυτός ο άνθρωπος είναι πράγματι σοφός»! Η δεύτερη εικόνα, είναι στο φιλόξενο σπιτικό σου, στην συγκινητική ξενάγηση που μου πρόσφερες, στην υπέροχη βιβλιοθήκη σου!

Φίλε μου, πέραν πάσης αμφιβολίας, είσαι πραγματικά μια ευλογιά για τους συνανθρώπους σου, ένας αθόρυβος και αφανής ευεργέτης Προμηθέας. Ένας ιάτωρ όχι μόνο σωμάτων αλλά και ψυχών! Αγαπητέ μου Ιάσονα, χαίρομαι πολύ που στον βαθμό που το καταφέραμε, υπήρξαμε συνοδοιπόροι στο υπέροχο αυτό ταξίδι της ύπαρξης και με φιλότιμο και γεναία αίσθηση καθήκοντος, εκπληρώσαμε την αποστολή μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Διάβασα το βιβλίο σου και όπως όλα τα προηγούμενα είναι ένα πόνημα βαθιάς έρευνας και πληρέστατης κάλυψης. Κάτι που δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, μετά από τόσες γνώσεις και ερευνητικά εργαλεία που διαθέτεις.

Ωστόσο θα ήταν νομίζω χρήσιμο, να σου αφηγηθώ ένα περιστατικό που συνέβη πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια στα αναστενάρια του Λαγκαδά. Με μια ομάδα φίλων σκεπτικιστών, αποφασίσαμε να παραβρεθούμε στην διάσημη αυτή τελετή από πολύ νωρίς, και όπως ήταν φυσικό, παρακολουθήσαμε προσεκτικά τις προετοιμασίες του περίεργου αυτού δρώμενου.

Πολύ πριν φτάσουμε στον χώρο της εκδήλωσης, και αρκετά μακρυά απ' αυτόν, εντελώς συμπτωματικά, πέσαμε πάνω σε μια μεγάλη ποσότητα κοκκινόμαυρου χώματος, μέσα σε ένα τεράστιο ειδικό πλαστικό σάκο μεταφοράς, που ήταν παρατημένη στα χωράφια, μακριά από την πλατεία. Πλησιάζοντάς την, είδα ότι ήταν χώμα χυτηρίου, που προφανώς έφεραν ειδικά για την εκδήλωση. Αργότερα διαπιστώσαμε πράγματι, πως το ίδιο αυτό χώμα, ήταν ήδη τοποθετημένο πάνω στον προσεκτικά ισοπεδωμένο τόπο του δρώμενου, σε μια ομοιόμορφη στρώση, όχι περισσότερο των 2-3 εκατοστών. Λίγο αργότερα, στο κέντρο αυτής της στρωμένης πλατειούλας με το ειδικό αυτό χώμα, συγκέντρωσαν πυραμοειδώς και έκαψαν μια ικανή ποσότητα, από ένα μόνο είδος ξύλου λεύκας, που δεν αφήνει σκληρή καρβουνιά, με διάμετρο όχι μεγαλύτερη των 8-10 εκατοστών.

Όταν άρχισε να σουρουπώνει, με πολύ προσοχή κάποιος, για πολύ ώρα, με ένα μακρύ ξύλο απ' την περιφέρεια του κύκλου, με αξιοπρόσεκτη επιμέλεια, τσακίζοντας τα κάρβουνα τα έστρωνε σε ολόκληρη την επιφάνεια σε μια προσεκτική ομοιόμορφη στρώση, που δεν ξεπερνούσε τα 2-3 εκατοστά. Στο τέλος μάζεψε σε μια άκρη όσα ήταν χοντρά και σιγόκαιγαν ακόμα.

Εμείς, τιμής ένεκεν φιλοξενηθήκαμε στο κονάκι του χώρου της προετοιμασίας, με καφεδάκι και συζήτηση με τους αναστενάρηδες, εντυπωσιασμένοι απ' την μονότονη άλλα ευχάριστη μελωδία του λυράρη και τον εκστατικό χορό της προετοιμασίας. Κάποια στιγμή ένας απ' την συντροφιά μας ρώτησε: «Αν κάποιος ξένος μπει στην φωτιά μαζί σας, τι θα κάνετε;» Η απάντηση του αρχιαναστενάρη ήταν: «Μα... δεν μπορεί να μπει γιατί θα καεί». «Αν δεν καεί;» ξαναρώτησε ο φίλο μας. «Ε... τότε αυτό θα σημαίνει ότι ήταν δικός μας και δεν το γνώριζε». Δεν δώσαμε σημασία στην στιχομυθία και συνεχίσαμε την συζήτηση, με το ιστορικό των διώξεων της εκκλησιάς, που ήταν και ο πραγματικός λόγος της παρουσίας μας εκεί.

Το πραγματικό ενδιαφέρον της περιγραφής μου αυτής όμως, ξεκινάει όταν λίγο αργότερα, καταμεσής του δρώμενου της πυροβασίας και χωρίς κανείς μας να αντιληφθεί το παραμικρό, ο ίδιος απ' την ομάδα μας (σκεπτικιστών), βγάζοντας τα παπούτσια του πετάχτηκε μέσα στη σκηνή και περπατώντας σαν κανονικός αναστενάρης, διέσχισε με κάθε άνεση, (με τον ίδιο ρυθμό των αναστενάρηδων), τρις φορές την πλατειούλα με τα αναμένα κάρβουνα! Εμείς μείναμε με ανοιχτό στόμα, ενώ κάποιοι ξεφώνιζαν ενθουσιασμένοι... ώσπου μας ξύπνησε μια στεντόρεια οργισμένη κραυγή: «Πιάστε τον... κάψτε τον». Ταχύτατα δυο μεγαλόσωμοι αναστενάρηδες έπιασαν τον φίλο μου παραμάσχαλα, και σηκωτό πλέον τον μετέφεραν στο συγκεκριμένο σημείο της περιφέρειας, όπου σιγοκάηκε ακόμα μια μικρή ποσότητα συγκεντρωμένων κάρβουνων, και πατώντας του (μέχρι ξενύχιασμα!) το μπροστινό μέρος από το πέλμα του δεξιού του ποδιού, του έκαναν βάναυση πυροστασία!

Όλα αυτά έγιναν σε τρελό χρόνο... εγώ και δυο παραβρισκόμενοι αστυνομικοί, πεταχτήκαμε μέσα στη σκηνή της πυροβασίας, και με το ζόρι αποσπάσαμε τον φίλο μου από τα χέρια των αναστενάρηδων. Η συνέχεια στο αστυνομικό τμήμα και στο νοσοκομείο ήταν πέρα από κάθε περιγραφή. Ο αστυνόμος, μετά από δικές μου απειλές ότι θα δημοσιοποιήσω το συμβάν καταστρέφοντας την εκδήλωση... μου ομολόγησε ότι είναι ένα ετήσιο έθιμο με σοβαρά έσοδα για την περιοχή, και γιαυτό πρέπει να κάνουν τα στραβά μάτια!

Ο φίλος μου, όπως ήταν φυσικό κατέληξε στο νοσοκομείο με παντελώς άκαυτες πατούσες... (εκτός από το μπροστινό τμήμα του δεξιού ποδιού του που υπέστη ξενύχιασμα από πάνω, και ελαφρά εγκαύματα από κάτω, λόγω πυροστασια. Ο εκλιπών σήμερα αυτός επιστήθιος φίλος μου, (πανελλαδικά γνωστός ζωγράφος, ο σκληροτράχηλος επανωμίτης Κώστας Καράνος), στην ερώτηση μου, πως ήταν τελικά η εμπειρία της πυροβασίας του, μου απάντησε χαρακτηριστικά με τρόπο που με άφησε άναυδο: «Ούτε καυτή άμμος»!

Η εξήγηση μετά απ' όλα αυτά είναι απλή: Με τα πρώτα πατήματα, τα καυτά κάρβουνα μισοβυθίζονται στο ειδικό χώμα, και δημιουργείται ένα ενδιαφέρον μωσαϊκό από καυτά κάρβουνα και δροσερό χώμα που τα περιβάλει. Όταν το πέλμα έρθει ξανά σε επαφή με το συγκεκριμένο μωσαϊκό, η επαφή αυτή, της καυτής φωτιάς και της δροσερής άμμου δεν είναι ποτέ η ίδια... αφού το πέλμα δέχεται συνεχώς ένα διαφορετικό σύνολο ερεθισμών από δροσερή άμμο χυτηρίου και καυτού κάρβουνου. Έτσι τα σημεία του πέλματος που έχουν θερμανθεί, προλαβαίνουν να ψυχθούν!

Ο συγκεκριμένος φίλος, για τους δικούς του σεβαστούς λόγους, (δεν ήθελε να φέρει σε δύσκολη θέση τα ανήλικα τότε παιδιά του στο σχολείο και στη γειτονιά), παρά την πίεση που του άσκησα, δεν δέχθηκε κανέναν δημοσιογράφο, και παρά τις παρατεταμένες οχλήσεις, δεν έδωσε πότε του καμιά συνέντευξη! Δεν μήνυσε τους αναστενάρηδες κι ούτε σε μένα επέτρεψε να το κοινοποιήσω, και φυσικά σεβάστηκα την επιθυμία του. Έτσι το θέμα έσβησε μεταξύ μας και δεν έλαβε ποτέ την πρέπουσα δημοσιότητα. Σήμερα αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό του, το αναφέρω για πρώτη φορά σε σένα, για το ενδεχόμενο επανέκδοσης αυτού του σχετικού με το θέμα βιβλίου σου.

Φίλε μου Ιάσωνα, σου εύχομαι υγεία,

μακροημέρευση και κάθε τι καλό.

Με απέραντη εκτίμηση,

ο παντοτινός Φίλος σου...

Μιχάλης Καλόπουλος

Η επιστολή αυτή συμπεριελήφθη στην επανέκδοση του βιβλίου.